صفحه ۶۸

اغنیاء آنچه را که کفایت نیاز آنان کند، پس اگر گرسنه اند یا برهنه اند یا برای رفع نیاز خود تلاش زیاد می‎کنند به خاطر منع حقشان از جانب اغنیاء است، و بر خداوند - تبارک و تعالی - حق است که اغنیاء را به محاسبه گیرد و عذابشان کند."فی کتاب الاموال لابی عبید: حدثنی احمد بن یونس عن ابی شهاب الحناط عن ابی عبدالله الثقفی قال: سمعت اباجعفر محمد بن علی یحدث ان علیا(ع) قال: ان الله - عزوجل - فرض علی الاغنیاء فی اموالهم ما یکفی للفقراء؛ فان جاعوا او عروا او جهدوا فبمنع الاغنیاء، و حق علی الله - تبارک و تعالی - ان یحاسبهم و یعذبهم. (الاموال 709/)

و دیگر روایات که در این زمینه وارد شده است.

[زکات در هر زمان متناسب با منابع درآمد و نیازمندیهای جامعه:]

این روایات خود از جمله قویترین ادله است بر اینکه زکات از واجبات عبادی مجهول الملاک نیست که فقط به داعی تقرب محض، بدون لحاظ حکمتها و مصالح اجتماعی تشریع شده باشد؛ بلکه زکات واجب در هر زمان و مکان باید متناسب با مصارف هشتگانه ای باشد که در قرآن بیان شده است.

به عبارت دیگر: روایاتی که دال بر حکمت تشریع زکات است، جزء محکمات بوده و میزانی است برای سنجش حقیقت دیگر روایات این باب.همان گونه که در تفسیر و فهم آیات متشابه قرآن کریم راهی جز مراجعه به آیات محکمه و ارجاع متشابهات به آنها وجود ندارد. (مقرر) بنابراین چون منابع ثروت و همچنین مصارف و حاجات به حسب مکانها و زمانها تغییر می‎کند، به ناچار آنچه در آن زکات است نیز به حسب زمان و مکان تغییر پیدا می‎کند؛ و این امکان پذیر نیست مگر با آنچه که قبلا هم به آن اشاره کردیم که حکم الله در مقام تشریع، اصل وجوب زکات است و اینکه حکومت حق باید آن را اخذ نماید و در مصارف هشتگانه ای که قرآن بیان نموده مصرف کند، اما اینکه در

ناوبری کتاب