آیت‌الله منتظری

شامل همه اموال مردم است مفید عموم بوده، و غیر از این آیه عمومات دیگری هم در قرآن ذکر گردیده مثل آیه شریفه: (و مما رزقناهم ینفقون) و از آنچه روزیشان داده ایم در راه خدا انفاق می‎کنند.بقرة (2)3/ و آیه شریفه: (یا ایها الذین آمنوا انفقوا من طیبات ما کسبتم و مما اخرجنا لکم من الارض) ای کسانی که ایمان آورده اید انفاق کنید (زکات بدهید) از قسمتهای پاکیزه اموالی که به دست آورده اید و از آنچه از زمین برای شما بیرون آورده ایم.بقرة (2)267/ و غیر اینها از آیاتی که عام است - مقصود از کلمه "انفاق" در این چند آیه "زکات" می‎باشد، به دلیل آیه شریفه: "و الذین یکنزون الذهب و الفضة و لا ینفقونها فی سبیل الله فبشرهم بعذاب الیم - و کسانی که طلا و نقره را جمع آوری و پنهان می‎کنند و در راه خدا انفاق نمی نمایند آنها را به عذاب دردناکی بشارت ده".توبة (9)34/؛ استشهاد حضرت استاد به آیه کنز و استفاده حکم زکات از آن از جهاتی قابل منع است: اولا: آیه شریفه کنز در قرآن دارای موضوعی است مستقل از زکات، آیه کنز تأسیسی است نه تأکیدی و احادیث هم بر همین معنی دلالت دارند، مثل این حدیث شریف از علی (ع) که فرمودند: "مازاد علی اربعة آلاف فهو کنز، ادی زکاته او لم یؤد." (بحار ‏243/8) ثانیا: حمل عدم انفاق طلا و نقره را بر زکات خلاف ظاهر آیه است؛ زیرا مفهوم عرفی آیه، عیبجوئی از کنز اصل نقدین است به صورت مطلق (یکنزون الذهب و الفضة) نه فقط حصه و جزئی از آن (زکات). همچنین ضمیر در "لا ینفقونها" به مجموع طلا و نقره بازمی گردد نه به جزئی از آنها. (مقرر)

قرآن کریم بیان آنچه را در آن زکات است به اختیار اولیاء مسلمین و حاکمان حق در هر مکان و زمانی نهاده است، و پیامبر(ص) به عنوان اینکه در زمان خودش حاکم مسلمین بود زکات را بر نه چیز قرار داد، به این جهت که این نه چیز عمده ثروت عرب آن روز محسوب می‎شد و در محدوده حکومت آن حضرت بود، و زکات از غیر اینها را بخشید، و شاید پیامبر(ص) در آخر عمر شریفشان در بیشتر از نه چیز قرار