صفحه ۵۴

کشمش، این مطلب را پیامبر(ص) در ماه رمضان ندا داد، و زکات از غیر اینها را بخشید."فی صحیحة عبدالله بن سنان قال: قال ابوعبدالله (ع): لما نزلت آیة الزکاة : "خذ من اموالهم صدقة تطهرهم و تزکیهم بها" فی شهر رمضان فأمر رسول الله (ص) منادیه، فنادی فی الناس: ان الله - تبارک و تعالی - قد فرض علیکم الزکاة کما فرض علیکم الصلاة، ففرض الله علیکم من الذهب و الفضة و الابل و البقر و الغنم، و من الحنطة و الشعیر و التمر و الزبیب، و نادی فیهم بذلک فی شهر رمضان. و عفا لهم عما سوی ذلک . الحدیث. (وسائل ‏32/6، باب 8 من ابواب ما تجب فیه الزکاة، حدیث 1)

ثانیا: کلام یونس نمی تواند در جمع بین جمیع روایات مفید باشد؛ زیرا از روایات دسته دوم چنین استفاده می‎شود که بعد از پیامبر(ص) هم زکات منحصر در نه چیز بوده چه رسد به زمان خود پیامبر(ص).

وجه دوم: روایاتی که دال بر زکات در غیر نه چیز است بر استحباب حمل شود، این وجه را شیخ مفید و طوسی و کسانی که از این دو پیروی کرده اند اختیار نموده اند.

شیخ مفید در مقنعه دارد:

"زکات از دیگر حبوبات... به عنوان مستحب مؤکد داده می‎شود نه واجب؛ زیرا درباره زکات دیگر حبوبات از امام باقر(ع) و امام صادق (ع) روایاتی وارد شده و روایاتی هم در جهت حصر زکات در نه چیز وارد گردیده، و این هم روشن است که سخنان معصومین با هم تناقض ندارند، پس راهی برای جمع بین روایات باقی نمی ماند مگر اثبات وجوب زکات در آنچه که فقهاء بر وجوب در آنها اجماع دارند و حمل بر استحباب مؤکد در چیزهایی است که در زکات آن اختلاف دارند و تأکیدی هم در امر به زکات در آنها وارد نشده است."مقنعه 40/

شیخ طوسی در استبصار گوید:

"و اما در مورد روایاتی که متضمن وجوب زکات در هر چیزی است که پیمانه یا وزن شود، سخن موجه این است که آنها را بر استحباب حمل نمائیم نه وجوب، تا اینکه تناقضی بین روایات پیش نیاید؛ چون در اکثر روایات گذشته آوردیم که

ناوبری کتاب