صفحه ۵۳۵

ولی در صفین به ما گفتی: آنان که گریخته اند را چه در خواب و چه در بیداری بکشید و بر مجروحانشان بتازید، و هر که سلاحش را افکند او را بکشید، و هر که در به روی خود بست او را بکشید، و به تصرف درآوردن چارپایان و سلاح و خانواده آنان را برای ما حلال دانستی ! پس علت اختلاف بین این دو حکم چه بود؟

اگر آن حلال بود پس این هم حلال است، و اگر آن حرام بود پس این هم حرام است... آنگاه حضرت فرمود: اما فرمانی که من در جنگ جمل دادم و در جنگ صفین مخالف آن فرمان دادم، از این رو بود که اهل جمل... مرکزی نداشتند که دوباره در آنجا تجمع کنند و رهبری نداشتند که زخمهای آنها را التیام بخشد و دوباره آنان را به جنگ شما بفرستد؛ و اما اینکه چارپایان و سلاح را برای شما حلال کردم و زن و فرزندان را حرام، از این رو بود که کدام یک از شما حاضر بود عایشه همسر پیامبر(ص) را جزء سهمیه خود قبول کند؟....

و اما اینکه در صفین گفتم: آنان را در حال فرار هم بکشید، و تصرف سلاح و چارپایان و به اسارت گرفتن زنان را جایز دانستم، این حکم خداوند - عزوجل - است، چون که آنان مرکز تجمع (و ستاد جنگ) فعال و پابرجا داشتند و رهبری داشتند که زخمی ها را التیام می‎بخشید و... هر که از بیعت ما خارج می‎شد از دین خارج شده بود و مال و خانواده و خون او حلال می‎گردید.لما انهزم الناس یوم الجمل امر امیرالمؤمنین (ع) منادیا ینادی: ان لا تجهزوا علی جریح و لا تتبعوا مدبرا. و قسم ما حواه العسکر من السلاح و الکراع.... (الجمل 216/)

ناوبری کتاب