صفحه ۵۱۴

12- در کتاب مختصر خرقی که در فقه حنابله نگاشته شده آمده است:

"و آنگاه که به عقب رانده شدند گریختگان آنان تعقیب نمی شوند، بر زخمی های آنها تاخت نمی برند، اسرایشان کشته نمی گردد، اموالشان به غنیمت گرفته نمی شود، و زن و فرزندشان اسیر نمی شوند."جواهر ‏334/21

و در مغنی که شرح کتاب مختصر است آمده:

"فصل: اما در مورد غنیمت اموال و به اسارت گرفتن فرزندان اهل بغی، ما در حرمت آن بین اهل علم خلافی نمی بینیم؛ چون که ما حدیث ابی امامه و ابن مسعود را در همین ارتباط یادآور شدیم، و چون که اینها مصونیت دارند و برای دفع فتنه آنان اموالشان در حد ضرورت مباح می‎گردد، و علاوه بر حد ضرورت بر اصل تحریم باقی است.

و روایت شده که در جنگ جمل علی (ع) فرمود: "من عرف شیئا من ماله مع احد فلیأخذه - هر کس چیزی از اموالش را نزد دیگری یافت از او بگیرد، و برخی از اصحاب علی دیگی را گرفته بودند که در آن غذا پخته بودند و صاحب آن برای گرفتن دیگ آمد، از وی خواستند صبر کند تا غذایشان پخته شود او نپذیرفت، غذا را وارونه کرد و دیگ را گرفت و برد...

و چون جنگ با بغات برای دفع فتنه آنان و بازگرداندنشان به حق است نه اینکه آنان کافر باشند، پس وارد نمودن ضرر در جان و مال آنان بیش از آن مقدار که در دفع آنان ضرورت دارد جایز نیست؛ همانند مهاجمین و راهزنان. و اموال و فرزندانشان در حکم مصونیت باقی است.

و چارپایان و اسلحه هائی که در هنگام جنگ از آنان گرفته می‎شود تا پایان جنگ به آنان داده نمی شود، تا دومرتبه از آنها برای جنگ استفاده نکنند.

قاضی یادآور شده است: احمد حنبل به جواز استفاده از سلاح و چارپایان آنان فقط در حال جنگ برعلیه خودشان اشاره دارد و نظر ابوحنیفه نیز همین

ناوبری کتاب