صفحه ۵۱۳

غنیمتی در اموال آنان نیست بر اساس فرمایش امام علی (رض) در جنگ جمل که فرمود: "و لا یقتل اسیر، و لا یکشف ستر، و لا یأخذ مال - اسیری از بغات کشته نمی گردد، پرده ای دریده نمی گردد و مالی گرفته نمی شود." در این زمینه او الگو و پیشوای ماست، و چون که آنان مسلمانند و اسلام به جان و مال آنان مصونیت و حرمت داده است. ولی جایز است با سلاح خودشان با آنان جنگید، به شرط نیاز مسلمانان به سلاح، چنانچه حضرت امام علی (ع) چنین نمود و سلاح اهل جمل را بین اصحاب خود تقسیم کرد تا با آن بجنگند نه اینکه ملک آنان باشد... ابن ابی شیبه روایت کرده که چون علی، طلحه و یارانش را شکست داد، دستور داد کسی در میان لشکر ندا سردهد: هیچ روی آورنده و پشت کننده ای را نکشید - یعنی پس از شکست دشمن - هیچ دری نباید گشوده گردد و هیچ ناموس و مالی نباید حلال شمرده شود...

شافعیه گویند: اسرای آنان اگرچه کودک و زن و برده باشند باید زندانی شوند تا جنگ به پایان رسد و جمعیت آنان متفرق گردد. و گویند: چون جنگ پایان یافت بر امام واجب است که سلاح و اسب و دیگر وسائل آنان را به آنان برگرداند، و مگر در حد ضرورت نمی توان از سلاح و اسب و وسائل دیگر آنان استفاده کرد...

حنفیه گویند: امام اموال بغات را نگاه می‎دارد و به آنان برنمی گرداند و آن را بین سپاهیان تقسیم نمی کند تا آنگاه که آنان توبه کنند، که در آن صورت اموالشان را به آنان برمی گرداند. اما اینکه گفتیم بین سپاهیان تقسیم نمی کند، از این روست که اینها در واقع غنیمت نیست. و نگاه داشتن اموال هم برای این است که با شکسته شدن شوکتشان شر آنان دفع گردد."اجماع محصل آن است که درعصر گوینده و برای خود او حاصل شده باشد، و اجماع محکی یا منقول آن است که از دیگران نقل شده باشد. (مقرر)

در قسمت آخر کلام ایشان کلمه "حنفیه" احتمال دارد "حنابله" باشد که به اشتباه "حنفیه" نوشته شده است.

ناوبری کتاب