صفحه ۵۰۸

نمود و هنگامی که جنگ پایان یافت به آنها برگردانید.

دلیل گفتار ما اجماع فرقه امامیه و اخبار آنان است. و نیز آیه شریفه (فقاتلوا التی تبغی حتی تفئ الی امر الله) که خداوند سبحان جنگ با آنان را دستور فرموده و اینکه از سلاح و چارپایان آنان استفاده شود یا نشود، فرق نگذاشته است."قال رسول الله (ص) یوم بدر: من استطعتم ان تأسروه من بنی عبدالمطلب فلا تقتلوه، فانهم انما خرجوا کرها. (دعائم الاسلام ‏376/1، کتاب جهاد، ذکر قتال مشرکین)

روشن است که این دلیل آخر ایشان که به آیه استدلال فرموده اند قابل مناقشه است؛ زیرا آیه شریفه در مقام بیان این نیست که بگوید با چه چیز با آنها جنگ کنید، و نمی گوید با آنها جنگ کنید ولو با سلاح غیر.

3- در باب قتال اهل بغی نهایه آمده است:

"به هیچ وجه به اسارت درآوردن زنان و کودکان جایز نیست و امام می‎تواند اموالی که در لشکرگاه آنان است را گردآوری نماید و همان گونه که پیش از این گفتیم بین جنگجویان تقسیم نماید، و آنچه در لشکرگاه وجود ندارد راهی برای تصرف آنها برای امام نیست."مستدرک الوسائل ‏251/2، باب 21 از ابواب جهاد عدو، حدیث 3

4- در مبسوط آمده است:

"آنگاه که جنگ بین اهل عدل و بغی به پایان رسید، چه با گریختن شورشگران و چه با بازگشت آنان به فرمان امام، اموالی که گرفته شده یا تلف شده و افرادی که کشته شده اند مورد بررسی قرار می‎گیرند، هر کس عین مالش نزد دیگری باشد صاحب مال به مال خود سزاوارتر از دیگران است، چه از اهل عدل باشد و چه از اهل بغی؛ بر پایه آنچه ابن عباس روایت کرده که پیامبر(ص) فرمود: مسلمان برادر مسلمان است، خون و مال او جز با رضایت او حلال نیست.

و روایت شده که در جنگ جمل چون سپاهیان دشمن هزیمت یافتند بعضی اصحاب به علی (ع) گفتند: ای امیر مؤمنان، آیا اموال آنان را برای خود

ناوبری کتاب