صفحه ۵۰۷

اسارت گرفتن زنان و فرزندان شورشگران (بغات) جایز نیست، و نمی توان اموال غیرمنقول آنان را که در اختیار لشکر نیست به غنیمت گرفت. اما در مورد اموال منقول که در دست لشکریان است اختلاف نظر وجود دارد؛ که به نمونه ای از کلمات فقهاء در این زمینه اشاره می‎کنیم:

دیدگاههای فقها در مسأله

1- در قسمت کتاب باغی خلاف (مسأله 7) آمده است:

"اگر از شورشگران (اهل بغی) کسی که اهل جنگ نیست، مانند زنان و کودکان و افراد معلول و پیرمردان از کارافتاده، به اسارت گرفته شد نمی توان آنان را زندانی نمود. شافعی در این مسأله دو نظر دارد: یکی آنچه در کتاب "الام" آمده که نظیر همان است که ما گفتیم، و دیگری آنچه بعضی اصحابش گفته اند که آنان همانند مردان جنگجویشان زندانی می‎شوند.

دلیل ما در این مورد اصل برائت ذمه است، و زندانی کردن آنان نیازمند دلیل است."پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران که ابرقدرتها و در رأس آنها آمریکا منافع خود را در ایران به خطر افتاده می‎دیدند و از گسترش فرهنگ انقلاب اسلامی در منطقه وحشت داشتند، کشور همسایه ما عراق را تحریک کردند که به رهبری صدام حسین به کشور اسلامی ایران و انقلاب نوپای ما حمله کند و بخش زیادی از کشور ایران را اشغال نظامی کند. این جنگ نزدیک به ده سال به درازا کشید و افراد زیادی از دو طرف شهید و کشته شدند، و صدام برای مقابله با نیروهای مؤمن و بسیجی انقلاب اسلامی، مردم مسلمان عراق که بسیاری از آنان نیز شیعه بودند را با تهدید و زور به جبهه های جنگ می‎کشانید، که حضرت استاد به آن اشاره دارند. خداوند ان شاءالله شر کفار و اجانب را به خودشان برگرداند و کشورهای اسلامی و مسلمانان را از این گونه جنگهای ناخواسته خانمان برانداز مصون و محفوظ نگاه دارد. (مقرر)

2- باز در همان کتاب (مسأله 17) آمده است:

"آنچه به صورت اموال منقول در دست شورشگران بوده، می‎توان آن را گرفت و از آن بهره برد و به عنوان غنیمت بین جنگجویان تقسیم کرد؛ ولی آنچه به صورت غیر منقول است مورد تصرف قرار نمی گیرند.

شافعی گوید: سپاه عدل جایز نیست از سلاح و چارپایان اهل بغی استفاده کنند. نه سوار چارپایان آنها می‎شوند برای جنگ، و نه در جنگ و غیر جنگ از تیرهای آنها استفاده می‎کنند؛ و اگر از این گونه وسائل چیزی یافتند آن را برای صاحبانش نگهداری می‎کنند تا آنگاه که جنگ تمام شد به آنها برگردانند.

ابوحنیفه گوید: از چارپایان و سلاح آنها در حال جنگ می‎توان استفاده

ناوبری کتاب