صفحه ۴۸۷

4- شیخ در مبسوط گوید:

"وقتی که اهل بغی به اطاعت (از امام به حق) برگردند و جدائی (از امت) را رها کنند، جنگ با آنان حرام است؛ و همچنین است اگر دست از قیام بردارند و سلاح خود را بر زمین گذارند، و نیز اگر از جنگ فرار کنند اما نه برای پیوستن به گروهی. در هر یک از این سه صورت حکم یکی است و آن اینکه: کشته نمی شوند، و روگردانده آنان تعقیب نمی شود، و مجروح آنان از پا درنمی آید، دلیل این حکم علاوه بر اجماع، آیه شریفه:

(فقاتلوا التی تبغی حتی تفئ الی امر الله) است، چون در این آیه وجوب جنگ تا زمانی ذکر شده است که به فرمان خدا برگردند، و آن هم با هر یک از سه صورتی که بیان شد ایجاد می‎شود، پس دیگر جنگ با آنان حرام می‎باشد. و اما اگر به گروهی که در پشت جبهه به آنان پناه می‎دهند بازگردند، در آن صورت هم تعقیب نمی شوند. دسته ای از فقهاء گفته اند: تعقیب می‎شوند و کشته می‎گردند؛ نظر ما شیعه نیز همین است، به دلیل اینکه اگر آنان را نکشیم بسا به گروه خود در پشت جبهه ملحق می‎شوند و دوباره تجهیز می‎گردند و مجددا برای جنگ می‎آیند."خلاف 166/3

5- و نیز در مبسوط است:

"هنگامی که از اهل بغی کسی به دست اهل عدل اسیر می‎شود، اگر از کسانی باشد که اهل جنگ است یعنی جوان دلاوری است که می‎جنگد، امام باید او را زندانی کند و حق کشتن او را ندارد. بعضی از فقهاء گفته اند: امام می‎تواند او را بکشد. نظر ما شیعه همان قول اول است. پس در صورتی که ثابت شد که نباید کشته شود زندانی می‎گردد، و به او پیشنهاد بیعت با امام می‎شود، اگر در حالی که جنگ برپاست بر پیروی نمودن از امام تبعیت کرد از او قبول می‎شود و آزاد می‎گردد، و اگر بیعت نکرد در زندان نگه داشته می‎شود تا وقتی که جنگ تمام

ناوبری کتاب