صفحه ۴۸۵

شده از آنان.

دوم: حکم زنان و بچه های بغاة و حکم اموال آنان که دست لشکریان است و جمع آوری شده [مانند شمشیر و نیزه و...] و اموالی که در دست لشکریان نیست [مانند زمین و باغ و...]. روشن است که موضوع بحث در مسأله اول یک امر مالی نیست [تا به این بخش کتاب مربوط باشد] ولی به خاطر ارتباط تنگاتنگ بین این دو مسأله ما به طرح آن پرداخته ایم.

مسأله اول: حکم افراد شکست خورده و مجروح و اسیر شده از بغات

این مسأله در حقیقت، خود سه مسأله است که ما به جهت اینکه از نظر روایت و فتوا به هم گره خورده اند یکجا به بررسی آن می‎پردازیم:

[اقوال فقهاء در مسأله:]

1- شیخ طوسی در کتاب باغی از خلاف (مسأله 4) گوید:

"در صورتی که اهل بغی پشت به جنگ کردند اما نه برای پیوستن به گروهی دیگر، یا سلاح خود را بر زمین انداختند یا از قیام دست کشیدند یا دوباره به اطاعت امام بازگشتند، اجماعی است که جنگ با آنان حرام است. و اگر برای پیوستن به جماعتی از یاران خود پشت به جنگ کردند، جایز است که تعقیب شوند و کشته گردند؛ ابوحنیفه و ابواسحاق مروزی نیز همین را می‎گویند. و بقیه اصحاب شافعی گویند: جنگ با آنان و تعقیبشان جایز نیست. دلیل ما بر جواز تعقیب آیه شریفه: "فقاتلوا التی تبغی حتی تفئ الی امر الله - با طایفه باغی و ظالم پیکار کنید تا به فرمان خدا باز گردد" می‎باشد، و این افراد که فرار کرده اند در واقع به فرمان خدا بازنگشته اند. و این مطلب با آنچه که روایت شده که امیرالمؤمنین (ع) در روز جنگ جمل ندا داد که افراد فراری تعقیب نشوند منافاتی ندارد؛ علت آن هم این است که اهل جمل پشت جبهه دسته و گروهی

ناوبری کتاب