آیت‌الله منتظری

5- شیخ طوسی از زراره به سند موثق روایت کرده که گوید: "به امام صادق (ع) عرض کردم: آیا در ذرت زکات است ؟ حضرت به من فرمودند: ذرت و عدس و جو بی پوست و حبوبات در اینها مثل گندم و جو زکات است. و هر آنچه که با پیمانه سنجیده شود و به شصت صاعی که در آن زکات واجب است برسد زکات به آن تعلق می‎گیرد."قال: قلت لابی عبدالله (ع): فی الذرة شئ؟ فقال لی: الذرة و العدس و السلت و الحبوب فیها مثل ما فی الحنطة و الشعیر و کل ما کیل بالصاع فبلغ الاوساق التی یجب فیها الزکاة فعلیه فیه الزکاة . (وسائل ‏41/6، باب 9 من ابواب ماتجب فیه الزکاة، حدیث 10)

6- شیخ طوسی از ابی بصیر روایت کرده که گوید: "به امام صادق (ع) عرض کردم: آیا در برنج زکات است ؟ حضرت فرمود: بلی، بعد فرمودند: در زمان پیامبر(ص) در مدینه زمین برنجکاری نبود تا در آن زکات گرفته شود، ولکن در برنج زکات قرار داده شده، و چگونه در آن زکات نباشد در حالی که بیشتر خراج عراق از برنج است."ما رواه ایضا بسند موثوق به عن ابی بصیر، قال: قلت لابی عبدالله (ع): هل فی الارز شئ؟ فقال: نعم، ثم قال: ان المدینة لم تکن یومئذ ارض ارز فیقال فیه، ولکنه قد جعل فیه، و کیف لا یکون فیه و عامة خراج العراق منه. (وسائل ‏41/6، باب 9 من ابواب ماتجب فیه الزکاة، حدیث 11)

ظاهر این روایات وجوب است، و شمرده شدن ذرت و برنج و مانند آنها در ردیف گندم و جو که زکات در آنها واجب گردیده گواه بر آن است. از سوی دیگر حمل کردن روایات بر تقیه با بیان میزان کلی در آنچه که در آن زکات است که در آخر بعضی روایات امام (ع) متعرض آن شده اند منافات دارد؛ زیرا تقیه یک ضرورت است و در ضرورتها هم باید به همان مقدار وجود ضرورت اکتفا شود، و سؤال