و تجاوز است، حال فرقی نمی کند این بغی از جانب طایفه ای بر طایفه دیگر یا دولتی بر دولت دیگر، یا طایفه ای بر امام عادل، یا از جانب حاکم ظالم و سربازانش بر امت و ملت خود باشد؛ و طایفه بر سه نفر و بیشتر از آن صادق بوده بلکه طبق آنچه که در تفسیر آیه شریفه: (ولیشهد عذابهما طائفة من المؤمنین)آنچه فقهای شیعه و سنی در مفهوم بغی مطرح کرده اند که همان طغیان بر امام عادل است، از باب اینکه در سه جنگ امیرالمؤمنین (ع) (جمل و صفین و نهروان) بر امام عدل طغیان شد، شیعه مسأله امام را مطرح میکند و فقهاء سنت هم چون امیرالمؤمنین (ع) را خلیفه مسلمین میدانند آن سه جنگ را منشاء قرار داده اند و در فقه بحث "بغاة" را به آن حساب آورده اند، ما میخواهیم توسعه دهیم و بگوئیم: ملاک آیه شریفه است که فقهاء عنوان "بغاة" را از آن گرفته اند. (الف - م، جلسه 387 درس) طایفه بر دو نفر و یک نفر نیز صادق است. و مرحوم طبرسی در مجمع البیان روایتی که در آن طایفه بر یک نفر هم صادق است را به نقل از امام محمدباقر(ع) روایت کرده است.حجرات (49)9/ علاوه بر اینکه اصلا حکم دائرمدار وجود علت است که همان "بغی" باشد. و شاهد بر عام بودن حکم بغی است روایتی که در رابطه با نزول آیه "بغی" وارد شده، در مبسوط شیخ آمده است:
و در مجمع البیان آمده است:
.jpg)
