صفحه ۴۶۸

مانند همین مطلب نیز در منتهی آمده است.منتهی 927/2

علامه در تذکره در مقام بیان علت هر یک از این چهار شیوه گوید:

"بی گمان هریک از این شیوه های چهارگانه در بعضی اسراء گاهی بهتر از دیگر شیوه هاست؛ بدون شک اسیری که نسبت به مسلمانان قدرت و کینه دارد کشتنش سودمندتر و نگهداری او زیان آورتر است؛ و اسیر ضعیف و ثروتمندی که قدرت بر جنگ ندارد، فدیه دادن او برای مسلمین بهتر است، و اسیری که نسبت به اسلام خوش بین بوده و امید به اسلام آوردنش هست، منت گذاردن و آزاد کردنش سزاوارتر است، و اگر امیدی هست که با منت گذاردن بر او دشمن هم بر اسرای مسلمین منت گذارند، این شیوه پسندیده تر است؛ و یا اسیری که با خدمتش نفعی حاصل می‎شود و مسلمانان از ضرر او در امان هستند، مانند زنان و بچه ها، در این صورت به بردگی گرفتن او سزاوارتر است. و امام نسبت به این مصالح آشناتر است، و در این باره حق اظهارنظر کاملا با اوست."مبسوط 20/2

مانند همین مطلب در منتهی نیز آمده است.تذکره 424/1

علامه در این دو کتاب (تذکره و منتهی) به تخییر بین سه شیوه (منت گذاردن، فدیه گرفتن و اسیر نمودن) فتوا داده ولی نسبت به کشتن تصریح به عدم جواز و بلکه ادعای اجماع فقهاء شیعه را بر آن دارد؛ اما در مقام بیان علت، کشتن را نیز آورده است، پس به ناچار باید آن را یا به سهو قلم ایشان حمل نمود یا اینکه مراد کشتن کسی است که قبل از پایان جنگ اسیر شده و یا اینکه علامه از باب مماشاة با طرفداران این قول این نظر را فرموده است.

ناوبری کتاب