آیت‌الله منتظری

زیرا در چنین صورتی اسیر گرفتن آنان از باب رحمت است و جنگ هم به عنوان ضرورت قرار داده شده، مقدار آن هم به اندازه ضرورت روا می‎باشد. در کشتن و ریختن خون نباید درنده خوئی کرد؛ و در انتقام و زور لذتی نیست."انفال (8)67/

پیش از این نیز خبر بیهقی به سند خویش از ابن عباس را یادآور شدیم که درباره آیه شریفه: "ما کان لنبی ان یکون له اسری حتی یثخن فی الارض" گوید: و آن روز جنگ بدر بوده و مسلمانان اندک بودند، وقتی که زیاد شدند و قدرت آنان بیشتر شد خداوند - متعال - این آیه را درباره اسراء نازل فرمود که: (اما منا بعد و اما فداء...) بر اسیران منت گذارده بی فدیه یا با فدیه آنان را آزاد نمائید. پس خداوند پیامبر(ص) و مؤمنین را در مسأله اسراء مختار قرار داد که اگر خواستند آنان را بکشند، و اگر خواستند به بندگی گیرند، و اگر خواستند با گرفتن فدیه آنان را آزاد سازند."محمد(ص)(47)4/

نکته دوم: آیا کشتن اسیران پس از خاموش شدن جنگ جایز است ؟

اشاره کردیم که مشهور بین فقهاء شیعه این است که کسانی که بعد از زمین گیر شدن دشمن و پایان جنگ اسیر می‎شوند، امام بین منت گذاردن و فدیه گرفتن و به بردگی گرفتن آنان مخیر است؛ روایت طلحه [روایت شماره «1» از روایات پیشین ] هم بر آن دلالت داشت و بیشتر فقهاء تصریح کرده اند که در چنین صورتی کشتن آنان جایز نمی باشد، و محقق اردبیلی در مجمع البرهان ادعا می‎کند که در این حکم اختلافی نیست، بلکه از ظاهر تذکره و منتهی چنین برمی آید که اجماعی است.