صفحه ۴۵۰

فقهاء شیعه نسبت داده شده است.نهایة 296/ و مشهور بین شیعه این است که اگر کسی بعد از خاموش شدن آتش جنگ اسیر شود کشتن او جایز نیست، گرچه برخی از فقهاء شیعه نیز نسبت به جواز کشتن او فتوا داده اند، چنانکه شافعی هم به آن فتوا داده است که به زودی بحث آن می‎آید. صریح قرآن نیز بر جواز منت گذاردن و فدیه گرفتن دلالت دارد، و دلیلی هم بر نسخ این حکم وجود ندارد، گرچه گفته شده: این حکم به وسیله آیاتی که فرمان کشتن کفار را می‎دهد نسخ گردیده است.

و اطلاق فدیه گرفتن هم آزادی اسراء در برابر مال و هم آزادی آنها در برابر آزادی اسیران مسلمانان را شامل می‎شود، و چنانچه در عبارت خلاف آمده بود عمل پیامبر(ص) بر هر دوی اینها دلالت دارد. ولی شیخ در خلاف دلیلی برای به بردگی گرفتن اسراء بیان نفرموده است.

روایات مسأله:

علاوه بر آنچه یادآور شدیم روایات ذیل نیز بر این مسأله دلالت دارد:

1- کلینی در کافی از محمد بن یحیی، از احمد بن محمد، از محمد بن یحیی، از طلحة بن زید روایت کرده که گوید: از امام جعفرصادق (ع) شنیدم که فرمود: پدرم فرمود: "برای جنگ (با کفار) دو حکم هست: اول اینکه وقتی جنگ برپاست و بار آن بر زمین گذاشته نشده و دشمن تار و مار نگشته، هر فردی از دشمن که در آن حال اسیر شود امام درباره او مختار است، اگر بخواهد می‎تواند گردنش را بزند و اگر بخواهد می‎تواند دست و پای او را به طور مخالف قطع کند، بدون اینکه رگ آن را بسوزاند و او را رها کرده تا آنقدر در خون خود بطپد تا بمیرد. و به همین معنی اشاره می‎کند این کلام خداوند - عزوجل - "انما جزاء الذین یحاربون الله و رسوله و یسعون فی الارض فسادا ان یقتلوا او یصلبوا او تقطع ایدیهم و ارجلهم من خلاف او ینفوا من الارض ذلک لهم خزی فی الدنیا و لهم فی الاخرة عذاب عظیم" یعنی: کیفر کسانی که با خدا و رسول به جنگ برمی خیزند و در روی زمین دست به فساد

ناوبری کتاب