آیت‌الله منتظری

از چیزی که موجود است امکان دارد؟ خیر، به خدا قسم من چیزی غیر از نه چیز که زکات بر آن وضع شده باشد نمی شناسم، هر کس خواهد ایمان آورد و هر کس خواهد کفر ورزد."مرسله قماط عمن ذکره عن ابی عبدالله (ع) انه سئل عن الزکاة فقال: وضع رسول الله (ص) الزکاة علی تسعة و عفا عما سوی ذلک : الحنطة و الشعیر و التمر و الزبیب و الذهب و الفضة و البقر و الغنم و الابل. فقال السائل: و الذرة، فغضب (ع) ثم قال: کان والله علی عهد رسول الله (ص) السماسم و الذرة و الدخن و جمیع ذلک . فقال: انهم یقولون: انه لم یکن ذلک علی عهد رسول الله (ص) و انما وضع علی تسعة لما لم یکن بحضرته غیر ذلک، فغضب و قال: کذبوا فهل یکون العفو الاعن شئ قد کان ؟ لا والله ما اعرف شیئا علیه الزکاة غیر هذا، فمن شاء فلیؤمن و من شاء فلیکفر. (وسائل ‏33/6، باب 8 من ابواب ماتجب فیه الزکاة، حدیث 3) احتمال دارد زمان و مکان در این مسأله نقش داشته باشد و دامنه موضوع را توسعه یا تضییق کند، و در آن زمان چون خلفای جور حکومت می‎کرده اند و زکات را آنها می‎گرفته اند حضرت نخواسته باشد این اموال به دست آنها برسد و در جهت تقویت دستگاه ظلم به کار گرفته شود. (مقرر)

این حدیث "مرسل"مرسل حدیثی است که آخرین راوی حدیث، مذکور یا معلوم نباشد. گاهی نیز بر حدیثی که بیش از یک نفر از سلسله سند حذف گردیده اطلاق شده است. (مقرر) است، علاوه بر اینکه عدم ذکر آن در کتب اربعه موجب ضعف آن می‎شود. از ظاهر این دو دسته روایات چنین استفاده می‎شود که زکات به حسب جعل و تشریع اولی آن از جانب خداوند، دارای موضوع وسیعی بوده، ولکن پیامبراکرم (ص) به عنوان حاکم و سلطان مسلمین زکات را بر نه چیز قرار داد و غیر آن را بخشید، و از ظاهر روایات دسته دوم برمی آید که حکم حکومتی پیامبر(ص) مخصوص به زمان خودشان نبوده بلکه استمرار داشته و دائمی است.

تعبیر به عفو پیامبر(ص) از زکات نسبت به بعض چیزها، در احادیث اهل سنت هم وارد شده؛ از باب نمونه: در سنن بیهقی از معاذ بن جبل نقل شده که