آیت‌الله منتظری

این تفصیلی که شیخ در آخر بیان خود فرمود در نهایه و خلاف ایشان نمی باشد، و دلیلی هم بر آن وجود ندارد. و نبودن جزیه مستلزم برده نشدن نیست، چنانکه در مسأله زنان و بچه های اسیر نیز بین نبودن جزیه بر آنان و برده شدنشان انفکاک و جدائی دیده می‎شود.

8- در شرایع آمده است:

و اگر بعد از تمام شدن جنگ اسیر شوند کشته نخواهند شد، و امام مخیر بین سه چیز است: منت گذاردن، فدیه گرفتن و آزاد نمودن و یا به بردگی گرفتن؛ و اگر بعد از اسیر شدن اسلام بیاورند این حکم نسبت به آنان ساقط نخواهد شد."فی صحیح البخاری بسنده عن الزهری، عن محمد بن جبیر، عن ابیه ان النبی (ص) قال فی اساری بدر: "لو کان المطعم بن عدی حیا ثم کلمنی فی هؤلاء النتنی لترکتهم له." (صحیح بخاری ‏196/2، کتاب الجهاد، باب ما من النبی (ص) علی الاساری من غیر ان یخمس.)

به طور کلی بین فقهاء ما اختلافی نیست در اینکه اسیر کافر بالغ که در حین جنگ اسیر شده کشتن او حتمی است و نگهداری او حرام می‎باشد. و اعتبار عقلی نیز به دلیل خطر الحاق مجدد او به لشکر کفار این نظر را همراهی می‎کند.

و کسی که بعد از تمام شدن جنگ اسیر شده، حکم آن در اختیار امام است؛ امام می‎تواند به حسب آنچه صلاح می‎بیند بر وی منت گذارد و آزاد نماید یا فدیه بگیرد یا او را به بردگی بگیرد. در منتهی و تذکره این قول به همه