صفحه ۴۴۴

اختیار کنند همه اینها ساقط می‎شود و حکم سایر مسلمانان را پیدا می‎کنند. "حتی تضع الحرب اوزارها" یعنی وقتی که اهل جنگ اسلحه شان را بر زمین گذاردند دیگر نباید با آنان جنگ نمود. ابن عباس گفته: یعنی تا وقتی که هیچ کس از مشرکین باقی نماند، و مجاهد گفته: یعنی تا وقتی که دینی غیر از دین اسلام باقی نماند..."توبه (9)5/

اینکه ایشان فرمودند افرادی که بعد از تمام شدن جنگ اسیر می‎شوند زدن گردن آنان جایز است، این حکم با آنچه که مشهور بین فقهاء شیعه است مخالف می‎باشد؛ چنانکه خواهد آمد.

4- شیخ در کتاب فئ از خلاف (مسأله 17) گوید:

"اسیر بر دو قسم است: یک قسم آنکه قبل از پایان جنگ اسیر می‎شود، درباره اینها امام مخیر است بین دو چیز: یا اینکه او را بکشد، یا دست و پای او را قطع نموده و رهایش نماید تا بر اثر خونریزی از بین برود. و قسم دیگر اسیری که بعد از به زمین گذاشته شدن بار جنگ اسیر می‎گردد، درباره این افراد امام مخیر است بین سه چیز: منت گذاردن، به بردگی گرفتن و فدیه گرفتن.

شافعی گوید: امام مخیر است بین چهار چیز: کشتن، منت گذاردن، فدیه گرفتن و به بردگی گرفتن؛ و تفصیل هم نداده که در بحران جنگ باشد یا بعد از جنگ. ابوحنیفه گوید: امام مخیر است بین دو چیز: کشتن و به بردگی گرفتن، نه منت گذاردن و نه فدیه گرفتن.

ابویوسف و محمد گویند: امام مخیر است بین کشتن و به بردگی گرفتن و معاوضه در مقابل اسرای مسلمانان نه در مقابل مال. و همه فقهای عراق اجماع دارند بر اینکه معاوضه در مقابل مال جایز نمی باشد.

دلیل ما: اجماع گروه شیعه و روایات آنان است که ما روایات را در کتاب کبیر [تهذیب ] بیان نموده ایم. و دلالت بر جواز منت گذاردن دارد این آیه شریفه:

صفحه ۴۴۳ صفحه ۴۴۵
ناوبری کتاب