نیست، پس اگر اسیر فرار هم بکند باز باقی در ملک است، مثل صیدی که بعد از غلبه بر او فرار نماید، و این بعد از آن است که شارع به سبب غلبه تملک آنان را مباح نموده. بلکه ظاهر این است که بعد از چیره شدن و غلبه، دیگر نیت تملک معتبر نمی باشد، چنانکه در مسأله حیازت و به دست آوردن مباحات همین را قائل شدیم..."شرایع 317/1 (چاپ دیگر 241/).
5- در مغنی ابن قدامه حنبلی آمده است:
"و به طور کلی از اهل جنگ کسانی که اسیر میشوند بر سه قسم اند: قسم اول: زنان و کودکان که کشتن آنان جایز نیست و به مجرد اسیر شدن برده مسلمانان میگردند؛ زیرا پیامبر(ص) از کشتن زنان و کودکان نهی فرمودند. و این حکم اجماعی است. و هر گاه حضرت آنان را اسیر میگرفت برده قرار میداد."در اصول بحثی هست که آیا در شبهات موضوعیه فحص لازم است یا نه ؟ در شبهات حکمیه مسلم فحص لازم است، اما در موضوعیه آیا فحص لازم است یا نه ؟ مثلا اگر من نمی دانم مستطیع شده ام یا نه، باید مالم را حساب بکنم، ببینم به حد استطاعت رسیده است یا نه؛ اینجا با اینکه استصحاب موضوعی است مع ذلک این فحص لازم است، به فرمایش بعضی از بزرگان جایی که آدم علمش توی جیبش هست اینجا را "مالایعلمون" نمی گویند و نمی شود استصحاب کرد، با اینکه مجرای استصحاب هست مع ذلک جایی که میشود فحص کرد دیگر "رفع مالایعلمون" یا "کل شئ لک حلال" نمی آید، اینها
1- کلینی به سند صحیح از معاویة بن عمار روایت میکند که گوید: گمان میکنم معاویة بن عمار از ابوحمزه ثمالی نقل کرده که امام جعفرصادق (ع) فرمودند: "هر گاه رسول خدا(ص) میخواست سریه ای شرایع 322/1 (چاپ دیگر 245/). را به جنگ بفرستد، آنان را میخواند و در پیش روی خود مینشاند، آنگاه چنین میفرمود: حرکت کنید به نام خدا و برای خدا و در راه خدا و بر شریعت رسول خدا(ص)، به کسی خیانت نکنید، افراد را مثله نکنید، و خلف وعده ننمائید، پیرمرد از کارافتاده و بچه ها و زنها را نکشید، درختی را قطع نکنید مگر اینکه به آن مجبور شوید..."جواهر 120/21
.jpg)
