راغب در مفردات گوید:
"گفته شده: ثخن الشئ فهو ثخین - آنگاه که چیزی غلظت یابد و حرکت نکند و از رفتن بازایستد، و از همین مقوله است این گفتار که میگوید: آنقدر او را زدم و سبک کردم که زمین گیر شد."انفال (8)67/
آیه سوره انفال هم بنابر آنچه که گفته اند به قصه جنگ بدر ارتباط دارد. و از روایات و سیره هم استفاده میشود که اصحاب پیامبر(ص) در کشتن اسرای بدر یا گرفتن فداء از آنان با هم اختلاف نظر پیدا کردند، و پیامبر(ص) گرفتن فداء را ناخوشایند داشت.محمد(ص)(47)4/
در تفسیر علی بن ابراهیم در سوره انفال آمده است:
"وقتی که رسول خدا(ص) نضر بن حارث بن کلدة و عقبة بن ابی معیط را کشت انصار ترسیدند که نکند پیامبر(ص) همه اسراء را میخواهد بکشد، لذا خدمت پیامبر(ص) آمدند و گفتند: ای رسول خدا، ما هفتاد نفر از آنان را کشتیم و هفتاد نفر را اسیر نمودیم، آنان قوم تو و اسیر دست تو هستند؛ ای رسول خدا، آنان را به ما ببخش و از آنان فداء بگیر و آزادشان بگردان..."همان طور که حضرت استاد در تبیین آیه شریفه فرموده اند منظور از آیه این است که در گرما گرم جنگ نباید حتی یک لحظه از وقت صرف گرفتن اسیر یا کارهای دیگر غیر از سرکوب دشمن شود، که این کار احتمال پیروزی را کمتر و احتمال شکست را بیشتر میکند، و منظور آیه شریفه این نیست که نیروهای شکست خورده دشمن و اسراء آنان باید قتل عام شوند تا دین خدا پابرجا و استوار گردد و دشمن هم دیگر وسوسه نشود تا به جبهه حق تهاجم کند؛ زیرا عقل و وجدان همه انسانها حکم میکند که ریختن خون انسانها فقط در وقت ضرورت و به اندازه ضرورت مجاز است، و ریختن خون نیروهای شکست خورده و بی حرکت دشمن نه تنها دین خدا را تقویت نمی کند بلکه باعث تضعیف هم میشود؛ و به عکس اگر با این انسانهای ضعیف و دربند برخورد انسانی همراه با عفو و اغماض و احسان شود، هم در خود آنان تأثیر مثبت دارد و هم تحسین جهانیان را برمی انگیزد و قلوب آماده در سطح جهان به سوی چنین دینی جذب شده و موجب نفوذ و گسترش بیشتر آن دین میشود، چنانکه عمل بشردوستانه رسول اکرم (ص) پس از فتح مکه و در اوج قدرت با انسانهایی که قبلا به خون او تشنه بودند و با او سالها جنگیده بودند و عزیزترین عزیزانش را کشته بودند، تأثیر بسیار عظیمی در جذب قلوب و گسترش دین داشت، و پیامبر(ص) در مقابل همه این ناجوانمردیها به آنان فرمود: من شما را حتی ملامت هم نمی کنم، بروید که همه آزادید. (مقرر)
در کنز العرفان آمده است:
"روایت شده که پیامبراکرم (ص) از گرفتن فدیه از اسرای بدر کراهت داشت، سعد بن معاذ این کراهت را در چهره آن حضرت دید و گفت: ای رسول خدا، این اولین جنگی بود که ما در آن با مشرکان درگیر شدیم و من میل داشتم اسراء
.jpg)
