صفحه ۴۲۶

آنان را به منظور فروش در بازارها و یا به کار گرفتن در مزارع و کارخانه ها به بردگی می‎گرفتند.

ولکن دیدگاه شریعت اسلام نسبت به جنگها و غنایم و اسراء دیدگاه دیگری است که به طور کلی با این روش شوم و نحس تفاوت دارد، و بنای جهاد اسلام بر این نیست که به مسلمانان اجازه دهد ظلم و ستم کنند و برای گرفتن غنیمت و به بردگی کشاندن انسانها و غلبه بر کشورها جهاد نمایند.

بلی، دین مقدس اسلام بر پیروان خود تلاش در جهت گسترش توحید و عدالت و دفاع از حق و انسانیت را واجب نموده است. و وقتی که فرض شود که قدرتهای کافر یا ستمگر در برابر این هدف شایسته و مهم ایستاده اند و مال خدا را دست به دست می‎گردانند و بندگان او را به خدمت می‎گمارند، در چنین صورتی اسلام بر مسلمانان واجب نموده که در راه خدا جهاد کنند و از حق دفاع نمایند، و این جهاد و دفاع هم تحت رهبری پیامبر(ص) یا امامی عادل باشد.

نخستین چارچوب در جهاد اسلامی چنانچه از امام باقر(ع) روایت شده این است که: "دعوت به طاعت خداوند به جای طاعت بندگان، و به عبادت خدا به جای عبادت بندگان، و به ولایت خدا به جای ولایت بندگان...و منظور، دعوت به طاعت بنده ای به جای بنده دیگر نیست."مکاسب 78/ (چاپ دیگر ‏364/5 و 367).

پس در دین اسلام جهاد برای دعوت به طاعت خدا تشریع شده، و واجب است که تحت نظارت و رهبری پیامبر(ص) یا امام عادل صالح باشد، تا اینکه جنگجویان از موازین شرع و از هدفهای اصلی و اساسی تشریع جهاد (که همان بسط توحید و عدالت است) تخطی نکنند.

بله، در جنگها و غزوات وجود چیزهایی مانند غنایم و اسیران از نتایج طبیعی آن است، ولکن همه اینها نیز تحت اختیار امام قرار داده شده، و او

ناوبری کتاب