بله آنچه که از این زمینها در دست کسی که ادعای ملکیت آن را دارد یافت شود، حکم به ملکیت وی بر آن زمین میشود. اما اگر در دست سلطان یا کسی که از سلطان گرفته یافت شود، حکم به "خراجیه" بودن زمین نمی شود، چون دست سلطان بر زمینهای خراجیه نیز دست تجاوزکارانه است. و زمینی هم که کسی ادعای ملکیت بر آن را ندارد و مردد بین مسلمین و مالک خاص باشد، در حقیقت مردد است بین امام (که وارث ترکه شخص بدون وارث است) و بین غیر امام، در آن صورت در رابطه با وضعیت چنین زمینهایی باید به حاکم شرع مراجعه شود، و حاکم شرع وظیفه دارد در اجرتی که از بابت زمین میگیرد یا قرعه بیندازد تا معین شود مال مربوط به "مسلمانان" است و یا "شخص امام" و یا آن را در مصرفی که مشترک بین موارد ذکر شده است خرج نماید، مثل اینکه به فقیری که به جهت اقدام و قیام او به انجام بعضی از مصالح مسلمین مستحق انفاق از بیت المال است بدهد."کفایة الاحکام 76/
ظاهر کلام مرحوم شیخ انصاری (ره) این است که میراث کسی که وارث ندارد برای شخص امام است، در حالی که چنین مالی همان طور که روایات فراوانی بر آن دلالت دارد از انفال بوده، و انفال هم مال امام به عنوان این که امام است میباشد (عنوان امامت) نه مال شخص امام؛ و به عبارت دیگر: اینها از اموال عمومی است که امام عهده دار آن میباشد و میتواند در آنچه صلاح میبیند مصرف نماید، و به زودی در جای خود این مسأله را مورد پژوهش قرار خواهیم داد.
هفتم: و نیز در مکاسب آمده است:
.jpg)
