احتیاجات مصرف شده و مازاد از خمس، بین جنگجویان تقسیم میشود؛ برخلاف آنچه که بدون اجازه امام به غنیمت گرفته شده (که همه آن در اختیار امام مسلمین است) و قبلا گذشت که احتمال دارد موضوع در مرسله وراق فقط منقولات باشد، که در آن صورت حکم اصلا شامل اراضی نمی شود؛ و این نکته ای است شایان توجه.
محور یازدهم: [شرایط خراجی بودن زمین ]
از آنچه تا اینجا بیان گردید روشن شد که خراجیه بودن زمین و اینکه مال همه مسلمین به عنوان اینکه مسلمانند باشد، به سه امر توقف دارد: اول: اینکه زمین با جنگ فتح شده باشد یا اینکه به عنوان مسلمانان صلح شده باشد. دوم: اینکه در حال فتح آباد باشد. سوم: اینکه بنابر آنچه نظر مشهور فقهاست فتح با اجازه امام باشد، و بر این مسأله به مرسله وراق استدلال شده که بیان آن در مبحث انفال خواهد آمد. و روشن است که اثبات این امور سه گانه با گذشت زمان و تغییر یافتن حالات جوامع و دگرگونی سرزمینها بی نهایت مشکل است.
شیخ اعظم (انصاری)(ره) در مکاسب میگوید:
.jpg)
