صفحه ۴۰۶

بنابراین احتیاط آن است که در هر مورد شک در حلیت و جواز شد رجوع به حاکم شرعی شود و از او اجازه گرفته شود.

محور دهم: [نقش اجازه امام در زمینهایی که با شمشیر فتح شده ]

به استدلال به روایاتی که در مورد زمین سواد (سرزمین عراق) وارد شده که برای مسلمانان اشکال شود، به این که زمین سواد عراق به دستور و اجازه امام فتح نشده و مشهور هم بین فقهاء شیعه بلکه به اجماع آنان: آنچه که جنگجویان بدون اجازه امام به غنیمت می‎گیرند از انفال بوده و به طور خاص برای امام می‎باشد. (نه برای عموم مسلمانان). و گواه بر آن است مرسله وراق از شخصی که نام او را برده به نقل از امام جعفرصادق (ع) که فرمود: "اگر گروهی بدون اجازه امام جنگ کنند و مال به دست آورند، همه غنیمت برای امام است؛ و وقتی که به دستور امام جنگ نمایند و غنیمت به دست آورند، فقط خمس آن مال امام است."خبر ابراهیم بن ابی زیاد قال: سألت اباعبدالله (ع) عن الشراء من ارض الجزیة . قال: فقال: "اشترها فان لک من الحق ما هو اکثر من ذلک ." (وسائل ‏119/11، باب 71 از ابواب جهاد العدو، حدیث 4)

و قبلا سخن شیخ طوسی از کتاب مبسوط گذشت که فرمود:

"بنابر روایتی که فقهاء شیعه نقل کرده اند معصوم (ع) فرموده: "هر لشکر و گروهی که بدون فرمان امام جنگ نمایند و غنیمت به دست آورند، غنیمت مخصوص امام است." این زمینها و غیر آن از زمینهایی که بعد از پیامبراکرم (ص) فتح شده - بجز آن مقدار که در زمان امیرالمؤمنین (ع) فتح شد - اگر چیزی از آنها سالم مانده باشد مخصوص امام است."خبر محمد بن مسلم عن ابی جعفر(ع) و الساباطی و زرارة عن ابی عبدالله انهم سألوهما عن شراء ارض الدهاقین من ارض الجزیة . فقال: "انه اذا کان ذلک انتزعت منک او تؤدی عنها ما علیها من الخراج." قال عمار: ثم اقبل علی فقال: "اشترها، فان لک من الحق ما هو اکثر من ذلک ." (وسائل ‏274/12، باب 21 از ابواب عقد البیع و شروطه، حدیث 1)

بنابراین لازم است روایات وارد شده در مورد زمین سواد (که آنها مال مسلمین است) به ناچار حمل بر تقیه شود.

ناوبری کتاب