آیت‌الله منتظری

الااگر چنین نبود سؤال از اصل جواز سزاوارتر می‎بود.

ولکن از کلام محقق اردبیلی در مبحث متاجر کتاب مجمع البرهان استفاده می‎شود که ایشان در دلالت حدیث تأمل نموده، و چنین می‎گوید:

"اشکالی ندارد تا اینکه حرام را مشخصا بشناسی" دلالت می‎کند بر اینکه خرید چیزی که حلال است بلکه مشتبه است جایز، و خرید آنچه که حرمتش روشن است جایز نمی باشد، و بر جواز خرید زکات دلالت صریح ندارد؛ بله ظهور دارد ولکن به دلیل منافاتی که با عقل و نقل دارد حمل روایت بر ظاهر سزاوار نیست. از سوی دیگر احتمال دارد که علت اجمال روایت تقیه باشد. از طرفی دلیل عدم حمل روایت بر ظاهر این است که به اتفاق فقهاء ظاهر روایت مراد نمی باشد،روایة فیض بن مختار قال: "قلت لابی عبدالله (ع): جعلت فداک، ما تقول فی ارض اتقبلها من السلطان ثم اؤاجرها اکرتی علی ان ما اخرج الله منها من شئ کان لی من ذلک النصف او الثلث بعد حق السلطان ؟ قال: لا بأس به، کذلک اعامل اکرتی." (وسائل ‏208/13، باب 15 از کتاب المزارعة، حدیث 3) چون آنچه را که سلطان جائر می‎گیرد حلال نیست؛ فتأمل."موثقة اسحاق بن عمار قال: سألته عن الرجل یشتری من العامل و هو یظلم ؟ قال: "یشتری منه ما لم یعلم انه ظلم فیه احدا." (وسائل ‏163/12، باب 53 من ابواب مایکتسب به، حدیث 2)

شیخ انصاری در مکاسب به کلام مقدس اردبیلی اعتراض نموده و گوید: