آیت‌الله منتظری

و جو و خرما و کشمش، پس در این موارد با امامیه موافق اند. ابوحنیفه و زفر در جمیع آنچه که از زمین می‎روید یک دهم زکات آن را واجب کرده اند غیر از چوب و نی و علف.

ابویوسف و محمد (محمد بن حسن شیبانی) می‎گویند: یک دهم (زکات) واجب نیست مگر در روئیدنی هایی که ثمره آن باقی می‎ماند؛ و در سبزیجات چیزی واجب نیست.

مالک گوید: در همه حبوبات زکات است و همچنین در زیتون.

شافعی گوید: زکات در آنچه که خشک می‎کنند و ذخیره می‎کنند برای قوت سال واجب است، و در زیتون زکات نیست. آنگاه سید مرتضی می‎گوید: دلیل بر صحت رأی امامیه (اضافه بر اجماع) اصل برائت ذمه از زکات است، که در وجوب چیزهایی که در آن زکات است باید به ادله شرعیه رجوع شود، و فقهاء امامیه در آنچه که زکات را در آن واجب می‎دانند اختلافی ندارند (نه چیز) و در غیر آن موارد هم دلیل قاطعی بر وجوب زکات در آنها اقامه نشده، و بر همان اصل برائت باقی اند، خداوند - متعال - می‎فرماید: "و خداوند در مقابل دادن جزا اموال شما را نمی طلبد."محمد (47)36/، جوامع الفقهیه 152/ (= چاپ دیگر 110).

2- علامه در تذکره می‎فرماید:

"همه مسلمین (شیعه و سنی و زیدیه و...) بر وجوب زکات در نه چیز: شتر و گاو و گوسفند و طلا و نقره و گندم و جو و خرما و کشمش اجماع دارند، و در مازاد از نه چیز اختلاف دارند."تذکره 205/1

3- علامه در مختلف گوید:

"ابن جنید گفته: زکات (یک دهم) از محصول زمین در هر چیزی است که سنگ و ترازو و کیل در آن دخالت دارد، از گندم و جو و کنجد و برنج و ارزن و ذرت و عدس