صفحه ۳۵۸

3- در جهاد شرایع آمده است:

"هر زمینی که با جنگ فتح شده و آباد هم باشد ملک مسلمانان است... و زمینی که هنگام فتح موات باشد اختصاص به امام دارد."خلاف 222/2

4- در جواهر در شرح این عبارت شرایع چنین آمده است:

"در این حکم اختلافی نیافتم، بلکه هر دو قسم اجماع (محصل و منقول) بر آن می‎باشد..."مبسوط 29/2

و مانند همین سخن را در کتاب احیاء موات آورده رجوع نمائید.مراد از "مخصوص امام است" که در کلمات فقهاء آمده شخص امام نیست، بلکه عنوان و حیثیت امام است. و مخصوص بودن زمین موات به عنوان امام یعنی مثل زمینهای آباد فتح شده نیست که ملک همه مسلمانان است، بلکه ملک عنوان امامت است، که طبق صلاحدید او به مصرف می‎رسد. (مقرر)

5- در احیاء موات از کفایه سبزواری آمده است:

"و زمینی که هنگام فتح موات باشد مخصوص امام است، و اختلافی در این حکم نیست."شرایع 322/1

6- مقدس اردبیلی در مجمع البرهان گوید:

"و به زودی برای شما روشن می‎شود که مراد از زمینی که این حکم را دارد (ملک مسلمانان است) آن زمینی است که هنگام فتح و غلبه بر آن آباد بوده باشد، و زمین موات هنگام فتح این حکم را ندارد، پس آن برای امام است، مانند دیگر مواتی که ملک کسی نبوده و هیچ دست ملکیتی بر آن جریان نداشته، و این حکم مورد اتفاق است."جواهر ‏169/21

ناوبری کتاب