که ما قبلا به اینکه در اصل و درآمد زمینهای مفتوحة عنوة خمسی باشد اشکال کردیم. در حقیقت باید گفت: چنین زمینهایی از اموال عمومی است که تحت اختیار امام واقع شده و در مالیات دیگر مالیات نیست. برای اطلاع بیشتر در این زمینه به آنچه ما در باب خمس غنائم بیان کردیم مراجعه شود.
گفتگو پیرامون چند محور
با توجه به آنچه از فتاوا و روایات درباره زمینهای مفتوحة عنوة بیان کردیم، اکنون پیرامون چند محور به گفتگو میپردازیم:
محور اول: [مالکیت عنوان و معنای آن ]
اینکه بیان شد که زمین مفتوحة عنوة ملک همه مسلمانان است مقصود این نیست که این زمینها همانند مباحات بالاصاله است که همه مردم در آن، حکم مساوی دارند، و نیز همانند مالکیت مردم نسبت به مباحات اصلیه به صورت مشاع و شراکت بر زمین و ساختمان و آبادی نیست، بلکه این اراضی ملک عنوان و جهت است، مانند ملکیت فقراء بر زکات، که در این صورت متصدی تصرف در آنها نماینده مسلمانان و امام آنان است.
با توجه به اینکه ملکیت امری اعتباری است، قهرا آن را برای عناوین و جهات نیز میتوان در نظر گرفت؛ چنانکه برای قطعه هایی از زمین و مکانهایی همچون مساجد و مدارس و باشگاهها و مانند آن میتوان ملکیت در نظر گرفت، و همین معنی مراد از سخنان معصومین (ع) است که میفرمایند: "آن زمینها ملک همه مسلمانان است، کسانی که موجودند و کسانی که تا روز قیامت موجود خواهند شد." صحیحه محمد حلبی نیز بر آن دلالت میکند، چنانکه گذشت.
البته ممکن است این طور گفته شود که این زمینها به منزله وقف بر جهت است نه اینکه ملک جهت باشد، و انتساب آن به مسلمانان از باب انتساب
.jpg)
