4- در صحیحه محمد حلبی آمده است که گوید: از امام جعفرصادق (ع) درباره موقعیت زمین سواد سؤال شد، حضرت فرمود: "آن ملک همه مسلمانان است: کسانی که امروز هستند و کسانی که بعدا داخل اسلام میشوند و کسانی که هنوز آفریده نشده اند." عرض کردم: آیا میشود از دهقانان خرید؟ فرمود: "جایز نیست، مگر اینکه از آنان بخرد تا برای مسلمانان قرار بدهد، آنگاه اگر ولی امر مسلمین خواست آن را بگیرد میتواند." عرض کردم: اگر ولی امر از او گرفت چی ؟ فرمود: "اصل مالش را به او برمی گرداند، و زارع آنچه از غله را که مصرف کرده ملک خود اوست."روایات مستفیضه به روایاتی گفته میشود که از بیش از سه سند و طریق نقل شده، ولی به حد تواتر یعنی قطع و یقین نرسیده است. (مقرر)
چنانچه پیش از این یادآور شدیم مراد از "سواد" زمین عراق است. و ظاهرا مقصود از ذیل حدیث، صحیح نبودن خرید اصل زمین است؛ ولکن خریدن حقی که زارع در زمین از قبیل ساختمان یا سنگ چین یا غیر آن دارد، جایز است؛ و حداقل، حق اختصاص او را میتوان خرید. و در این صورت حق مسلمانان به عهده او که خریده است منتقل میشود.
5- روایت ابی ربیع شامی به نقل از امام جعفرصادق (ع) که فرمودند: "چیزی از زمین سواد را نخر مگر آن که میخواهد بر ذمه اش مالیات باشد، همانا زمین سواد "فئ" است برای مسلمانان."ما رواه ابوداود فی السنن بسنده عن بشیر بن یسار: "ان رسول الله (ع) لما افاء الله علیه خیبر قسمها ستة و ثلاثین سهما جمع، فعزل للمسلمین الشطر ثمانیة عشر سهما یجمع کل سهم مأة، النبی (ع) معهم له سهم کسهم احدهم." (سنن ابی داود 143/2، کتاب الخراج و الفئ و الامارة .)
.jpg)
