صفحه ۳۳۷

امام بوده و به هر کس که صلاح ببیند واگذار می‎کند، چنانکه رسول خدا با زمین خیبر چنین کرد، زمینهای کشت و نخلستانهای آن را واگذار کرد. مردم [عامه ] گویند: واگذاری زمین کشت و نخلستان در وقتی که زمین سفید بیشتر از سیاه است صلاح نمی باشد. [منظور از سفید، زمین کشت و از سیاه، نخلستان است.] در حالی که پیامبر(ص) زمین خیبر را واگذار نمود، و در سهم مخصوص هر یک از آن یک دهم و یک بیستم زکات است.""مساقات" باغبان گرفتن برای باغ است به این شکل که بر حسب قرارداد هر یک از مالک و باغبان سهمی از میوه را داشته باشند. (مقرر)

با یکی بودن راوی و مضمون روایت و امامی که این روایت از وی نقل شده با روایت پیشین بسا می‎شود گفت که این دو روایت یکی هستند. و سند این روایت گرچه به حسب ظاهر صحیح است و لکن احتمال جدی می‎رود که ابن اشیم از سند آن ساقط شده باشد. و احتمالاتی که پیرامون روایت قبلی آمد در این روایت نیز می‎آید. در هر صورت هر دو روایت ظهور در عدم تقسیم زمینهایی که با جنگ گشوده شده دارند و بلکه طبق آن واجب است که این زمینها برای همه مسلمانان باقی گذاشته شود.

3- مرسله طولانی حماد که کلینی و شیخ طوسی آن را روایت کرده اند: در اواخر کتاب الحجة از اصول کافی آمده است: علی بن ابراهیم بن هاشم، از پدرش از حماد بن عیسی، از برخی از اصحاب ما، از بنده صالح خدا (امام

ناوبری کتاب