آیت‌الله منتظری

جهت ششم: حکم زمینهایی که به وسیله جنگ فتح شده است (اراضی مفتوحة عنوة)

قبل از بحث در آن به اقسام زمینها و احکام آن می‎پردازیم:

زمین یا خشک و بایر است (موات) و یا آباد، و هر یک از آن دو یا از اصل چنان بوده یا بعدا بر آن عارض شده، پس زمین چهار قسم است:

اما زمینی که در اصل موات بوده به نظر ما بی تردید از انفال است و ملک امام به عنوان اینکه امام است می‎باشد. و مثل آن است زمینی که از اصل آباد بوده یعنی کسی او را آباد نکرده، چه این گونه زمینها در کشور اسلام باشد و چه در کشور کفر؛ زیرا در این دو نوع زمین آنچه که ملاک برای تملک شخصی است یعنی "آباد نمودن" وجود ندارد، که بحث آن در فصل انفال خواهد آمد.

و اما زمینی که خشکی و مردگی بر آن عارض شده، اگر آباد بودن سابق آن اصلی بوده (مثلا جنگل بوده) یا کسی به قصد مالک شدن آن را آباد کرده است ولکن صاحبان آن یا همه نابود شده اند یا از آن اعراض کرده اند، چنین زمینی نیز ملک امام است و حکم آن هم حکم زمینی است که از اصل خشک و موات بوده است.