آیت‌الله منتظری

بله امام می‎تواند در آن اجازه تصرف بدهد؛ زیرا قبلا بیان شد که غنایم جزء انفال بوده و اختیار آن به دست امام است.

فرع چهارم: آیا خمس غنیمت بر قراردادها و احتیاجات و مخارج و بخششهای اندک (رضخ) مقدم است یا بعد از اینها می‎باشد، و یا اینکه باید بین رضخ و غیر آن تفصیل قائل شد؟ مسأله چند احتمال دارد:

الف: [اینکه خمس مقدم بر سایر هزینه ها باشد] از این جهت که بر همه اینها غنیمت صدق می‎کند؛ پس آیه شریفه (واعلموا انما غنمتم من شئ) و روایات دلالت بر تخمیس دارند.

ب: [اینکه سایر هزینه ها بر خمس مقدم باشند:] از این جهت که غنایم همان طور که بیان شد از انفال می‎باشد، یعنی اموال عمومی است که تحت اختیار امام به عنوان اینکه امام است قرار دارد، و به مال امام خمس و زکات و مانند آن تعلق نمی گیرد، و هنگامی به آن خمس تعلق می‎گیرد که امام خواسته باشد آن را بین اشخاص تقسیم نماید. به لحاظ اینکه با تقسیم شدن آن بین اشخاص نسبت به آنان غنیمت می‎شود، پس در آن صورت خمس آن بیرون آورده می‎شود. و در مرسله حماد آمده است: و بر امام است که با آن مال (غنائم) همه احتیاجات و کمبودها را برطرف کند؛ از قبیل دادن به "مؤلفة قلوبهم" و غیر آن از دیگر احتیاجاتی که پیش می‎آید، پس اگر بعد از آن چیزی باقی ماند خمس آن را بیرون می‎آورد و بین اهلش تقسیم می‎کند.وسائل ‏44/11، باب 15 از ابواب جهاد العدو، حدیث 3

از این مرسله استفاده می‎شود که خمس غنیمت بعد از برطرف نمودن احتیاجات و قبل از تقسیم آن بین اشخاص می‎باشد.

ج: [تفصیل بین "رضخ" و غیر آن ] زیرا "رضخ" در حقیقت خود یک نحوه