صفحه ۲۸۷

مسائل در زمان ماست؛ زیرا امروزه اسبان به ماشینها و هواپیماها و هلیکوپترهای جنگی تبدیل شده است. که به زودی به حکم آنها خواهیم پرداخت.اگر دو روایت با هم تعارض پیدا کنند و بیشتر علماء به یکی از آن دو عمل کنند آن روایت شهرت عملی پیدا می‎کند و بر دیگری (که مورد عمل نیست) ترجیح داده می‎شود، در باب تعارض روایات، این شهرت به عنوان اولین مرجح بیان شده است. در مرفوعه زراره که ابن ابی جمهور احسائی در عوالی اللئالی از حضرت باقر(ع) نقل می‎کند آمده است: زراره گوید: به امام محمدباقر(ع) عرض کردم: جانم فدایت، از شما دو روایت متعارض به ما می‎رسد، کدام یک از آنها را بگیرم ؟ حضرت فرمود: ای زراره، آنکه مشهور بین اصحابت هست بگیر و آنکه کمتر مورد توجه است رها کن. در این روایت که امام باقر(ع) در مقام تعارض دو روایت اولین مرجح را مشهور بودن روایت قرار داده، و از همین باب است مقبوله عمر بن حنظله که در وسائل ‏98/18 بیان شده است. (مقرر)

حکم نیروهای کمکی و...

حکم نیروهای کمکی و بچه ها و زنان و بردگان و کافران در این باب:

1- شیخ طوسی در کتاب فئ از خلاف (مسأله 32) می‎گوید:

"هنگامی که اسیری از مسلمانان از دست مشرکین رها شود و بعد از پایان جنگ و به دست آمدن غنیمت و قبل از تقسیم آن به مسلمانان ملحق شود، برای او سهم قرار داده می‎شود؛ شافعی معتقد است که برای او سهمی نمی باشد، دلیل ما اجماع طایفه شیعه است بر اینکه کسی که قبل از تقسیم غنیمت به عنوان کمکی ملحق به مسلمانان شود برای او سهم می‎باشد، و چنین اسیری از جمله این افراد است."روی الکلینی عن حسین بن عبدالله، عن ابیه، عن جده قال: قال امیرالمؤمنین (ع) اذا کان مع الرجل افراس فی الغزو لم یسهم له الالفرسین منها. (وسائل ‏88/11، باب 42 از ابواب جهاد العدو، حدیث 1)

2- و نیز در (مسأله 20) گوید:

"برای بچه ها چون مردان سهم قرار داده می‎شود، و اوزاعی همین را گوید؛ و همچنین بچه ای که قبل از تقسیم غنیمت به دنیا آید؛ و اما زنان و بردگان و کافران سهمی بر ایشان نیست، و اگر امام بخواهد مقدار کمی به آنان بدهد می‎تواند. و شافعی معتقد است که امام می‎تواند برای این چهار گروه (بچه ها و زنان و بردگان و کافران) مقدار اندکی بدهد ولی سهمی برای آنان نیست. دلیل ما اجماع گروه شیعه و روایات آنان است."همان گونه که حضرت استاد اشاره دارند این مسائل مربوط به زمانی بود که افراد با اسب و امکانات خود در جنگ شرکت می‎کرده اند و به طور طبیعی هر کس امکانات بیشتری در جنگ وارد می‎کرد طبق قرارداد یا بدون قرارداد و در شرایط و زمان و مکان متفاوت سهم بیشتری از غنائم به او می‎رسید، و این یک امر عقلائی است مانند سایر قراردادها و امور متعارف جامعه. (مقرر)

ناوبری کتاب