صفحه ۲۷۴

و اما زنان و فرزندان از جمله غنایم بوده و مخصوص جنگجویان می‎باشد و خمس آنها برای مستحقین است.

سوم: در قسمت نمودن غنیمت است، واجب است ابتدائا شروع کنند به انجام آنچه که امام شرط کرده، مثل قراردادها و پرداخت لباس و سلاح مقتول (که از دشمن کشته شده در جنگ به دست آمده) اگر امام پرداخت آن را به قاتل شرط کرده باشد، و اگر امام شرط نکرده مختص به قاتل نمی باشد، بعد از آن مخارجی که به آن نیاز است از غنیمت برمی دارند از قبیل هزینه نگهداری غنیمت تا وقت تقسیم آن چون مزد نگهبان و چوپان و راننده، و سپس بخشش اندک که به زنان و بردگان و کفار می‎شود اگر با اجازه امام جنگ کرده اند؛ زیرا برای این سه طایفه سهم نیست، آنگاه بعد از همه اینها خمس غنیمت بیرون آورده می‎شود.

گفته شده: بلکه خمس جلوتر بیرون آورده می‎شود از باب عمل به آیه (واعلموا انما غنمتم من شئ) ولی قول اول به قواعد شبیه تر است.

سپس چهارپنجم بقیه بین جنگجویان و کسانی که در جنگ حاضر بوده اند گرچه جنگ هم نکرده اند، حتی طفلی که بعد از به دست آمدن غنیمت و قبل از تقسیم آن به دنیا آمده باشد، و همچنین نیروهای کمکی گرچه آنان هم بعد از به دست آمدن غنیمت و قبل از تقسیم آن رسیده باشند.

آنگاه به پیاده یک سهم و به سواره دو سهم، و گفته شده به سواره سه سهم، ولی قول اول روشن تر است، و کسی که دو اسب یا بیشتر دارد فقط برای دو اسب سهم داده می‎شود نه بیشتر."خلاف 331/2

4- ابی یوسف در خراج بعد از بیان آیه خمس گوید:

"آنچه که مسلمانان از لشکر مشرکین به دست می‎آورند و آنچه از متاع و سلاح و اسب جمع می‎کنند، در آن خمس است برای کسانی که خداوند -

ناوبری کتاب