صفحه ۲۶۳

با توجه به آنچه گفته شد که بین دو آیه مزبور تهافتی وجود ندارد، بطلان این توهم که آیه خمس ناسخ آیه انفال است روشن شد:

1- شیخ طوسی در تبیان در تفسیر آیه انفال می‎گوید:

"علماء در اینکه آیا آیه انفال نسخ شده یا نه اختلاف دارند، گروهی گویند: به آیه "واعلموا انما غنمتم من شئ" نسخ شده است، این قول از مجاهد و عکرمه و سدی و عامر شعبی روایت شده، و جبائی هم آن را اختیار نموده؛ و گروه دیگر گویند: آیه انفال نسخ نشد، ابن زید و طبری این قول را اختیار کرده اند و صحیح هم همین است، چون نسخ احتیاج به دلیل دارد و هیچ منافاتی بین آیه انفال و آیه خمس نیست، تا گفته شود آیه خمس آیه انفال را نسخ کرده است."فی مرسلة حماد عن العبد الصالح (ع) انه قال: و له ان یسد بذلک المال جمیع ما ینوبه من مثل اعطاء المؤلفة قلوبهم و غیر ذلک مما ینوبه، فان بقی بعد ذلک شئ اخرج الخمس منه فقسمه فی اهله و قسم الباقی علی من ولی ذلک، و ان لم یبق بعد سد النوائب شئ فلا شئ لهم. (وسائل ‏365/6، باب 1 من ابواب الانفال، حدیث 4)

پس شیخ طوسی در تبیان منکر نسخ آیه انفال توسط آیه خمس می‎باشد.

2- ولکن هم ایشان در مبسوط برخلاف تبیان گفته است، و در کتاب قسمة الفئ و الغنائم از مبسوط گوید:

"غنیمت در شریعت گذشته حرام بود، و آنان غنیمت را جمع می‎نمودند آنگاه آتش از آسمان می‎آمد و آن را می‎خورد، سپس خداوند - متعال - بر پیامبر(ص) انعام نمود و آن را مخصوص حضرت قرار داد، آنجا که می‎فرماید: "یسألونک عن الانفال قل الانفال لله و لرسوله". و از پیامبر(ص) روایت شده که فرمود: خمس برای من حلال شده، و برای هیچ کس قبل از من حلال نبود، و غنائم برای من قرار داده شده، و پیامبر(ص) در ابتدا غنیمت را بین کسانی که حاضر در جنگ بودند تقسیم می‎نمود چون مخصوص خود حضرت بود، ولی بعد از آن با نزول آیه شریفه "واعلموا انما غنمتم من شئ فان لله خمسه" نسخ

ناوبری کتاب