صفحه ۲۵۱

ابتدا آنچه از خلاهای اجتماعی اسلامی و مصالح مسلمین پیش آمده برطرف نماید، اگرچه همه غنیمت را شامل شود، و این کم اتفاق می‎افتد."جوامع الفقیه 581/ (= طبعة اخری 643/).

9- و در متن لمعه آمده است:

"و از غنائم منقول بعد از پرداخت قراردادها و بخشش به بردگان و زنان و خمس و عطایا و آنچه امام برای خود بر می‎گزیند، بقیه بین جنگجویان و کسانی که حاضر بوده اند تقسیم می‎شود، حتی به طفلی که بعد از به دست آمدن غنیمت قبل از قسمت نمودن آن به دنیا آمده، و همچنین نیروهای کمکی که بعد از به دست آمدن غنیمت و قبل از تقسیم آن رسیده اند، برای سواره نظام دو سهم و برای پیاده نظام یک سهم و برای دارندگان چند اسب سه سهم."دروس 162/

و غیر اینها از کلمات فقهاء شیعه در این زمینه. همه سخنانی که یادآور شدیم دلالت می‎کند بر اینکه غنائم در اختیار امام بوده و اینکه او چیزهای ممتاز آن را برمی گزیند و برطبق مصالح از آن می‎بخشد.

البته کلمات فقهاء در چیزهایی که برای امام است از جهت مقدار و تعداد آن تفاوت می‎کند.

و شاید چیزهای برجسته ای که امام اختیار می‎کند نیز بر دو قسم باشد: یک قسم آنهایی که امام برای شخص خودش بر می‎گزیند، به دلیل شدت احتیاج به آن، و او سزاوارتر است به اینکه احتیاجاتش را برطرف نماید، و برطرف شدن احتیاجات او از مهمترین مصالح مردم است. و قسم دیگر: آنهایی که برمی گزیند تا در بیت المال مسلمین ذخیره نماید؛ به جهت گرانبها بودن و زیادی قیمت آن، و اینکه آن از چیزهایی است که خواهان زیادی دارد و تقسیم آن هم ممکن نیست، و اگر بخواهد به عده ای داده شود و عده ای محروم شوند موجب تبعیض و آشوب می‎شود، پس برای آینده مسلمانان در موزه ها ذخیره می‎شود، چیزهائی مانند جواهرهای گرانبها و مانند آن.

صفحه ۲۵۰ صفحه ۲۵۲
ناوبری کتاب