صفحه ۲۰۸

کسانی که امر او را بعد از او دارند از فرزندان ایشان که حجتهای خداوند بر مردمند می‎باشد، و آن خمس مخصوص ایشان بوده، هر جا بخواهند آن را قرار می‎دهند."صحیحة بزنطی عن الرضا(ع) قال: سئل عن قول الله - عزوجل - واعلموا انما غنمتم. الایة . فقیل له: فما کان لله فلمن هو؟ فقال: لرسول الله (ص) و ما کان لرسول الله (ص) فهو للامام. فقیل له: افرایت ان کان صنف من الاصناف اکثر و صنف اقل ما یصنع به ؟ قال: ذاک ء الی الامام، ارأیت رسول الله (ص) کیف یصنع، الیس انما کان یعطی علی ما یری ؟ کذلک الامام. (وسائل ‏362/6، باب 2 من ابواب قسمة الخمس، حدیث 1)

ظاهر این است که مراد به "امر فاطمه (س)" امر امامت و ولایت است، و علت اینکه آن حضرت نام فاطمه (س) را بیان نموده به این جهت است که ایشان صدف پاک گوهر امامت است. [و به همین علت نیز پیامبر(ص) فدک را به حضرت فاطمه تحویل داد و او را صاحب اختیار آن نمود؛ زیرا آن حضرت محور ولایت و امامت و ام الائمه بود] و به طور کلی ظاهر زیادی از روایات خمس و همچنین انفال این است که همه آن حق واحدی است که برای امام به عنوان اینکه امام است می‎باشد، یعنی امامت جهت "تقییدیه" آن لحاظ شده نه جهت "تعلیلیه" آن [یعنی انفال مقید به امامت است نه اینکه امامت علت ثبوت حکم ملکیت برای شخص امام باشد] پس مال برای منصب امامت است نه برای شخص امام؛ و لذا از او به امام بعد منتقل می‎شود نه به ورثه او، چنانکه دلالت بر این مطلب دارد آنچه که صدوق از ابی علی بن راشد روایت کرده که گوید: به حضرت هادی (ع) عرض کردم چیزی نزد ما آورده می‎شود این برای امام جواد(ع) است که نزد ما بوده، چکار کنیم ؟ حضرت فرمود:

"آنچه برای پدرم به عنوان مقام امامت بوده مال من است، و آنچه غیر این بوده میراثی است که باید بر اساس کتاب خدا و سنت پیامبرش عمل شود."خبر ابن سنان قال: قال ابوعبدالله: علی کل امری غنم او اکتسب الخمس مما اصاب لفاطمة (ع) و لمن یلی امرها من بعدها من ذریتها الحجج علی الناس، فذاک ء لهم خاصة یضعونه حیث شاؤوا. (وسائل ‏351/6، باب 8 من ابواب مایجب فیه الخمس، حدیث 8)

ناوبری کتاب