معنای صحیحه بیان کاری است که پیامبر(ص) در غنیمت و در خمس نه یک مرتبه بلکه به طور دائم انجام میداده است، و شاید اینکه پیامبر(ص) در خمس چنین میکرد (پنج قسمت مینمود) از جهت افزودن بر دیگر مستحقین بوده است. - در حقیقت سهم خود را به دیگر مستحقین خمس داده است - و این با آن سخن حضرت (ع) که فرمود: "و امام هم این چنین میگیرد" منافات ندارد؛ زیرا شاید همانند بودن امام با پیامبر(ص) در گرفتن خمس و اشیاء برجسته از غنیمت و خمس باشد نه همانندی در همه جهات.
ظاهر این صحیحه عمومیت اصناف سه گانه (یتیمان و مسکینان و ماندگان در راه) میباشد و اختصاص به فرزندان پیامبر(ص) ندارد. (روایت قبلی از درالمنثور نیز عمومیت داشت).
و صحیحه را حمل بر تقیه نمودن مشکل است؛ زیرا جدا از امام صادق (ع) دور است که به انگیزه تقیه نسبت خلاف واقع به پیامبر(ص) بدهد.
ولکن با همه اینها مقاومت صحیحه با ظاهر آیه و صریح روایات و فتواهایی که دلالت بر تقسیم خمس به شش سهم دارند مشکل است؛ زیرا در همه آنها انتساب اصناف ثلاثه به پیامبر شرط شده است.صحیحة ربعی بن عبدالله عن ابی عبدالله (ع) قال: کان رسول الله (ص) اذا اتاه المغنم اخذ صفوه و کان ذلک له ثم یقسم مابقی خمسة اخماس و یأخذ خمسه، ثم یقسم اربعة اخماس بین الناس الذین قاتلوا علیه. ثم قسم الخمس الذی أخذه خمسة اخماس: یأخذ خمس الله - عزوجل - لنفسه، ثم یقسم الاربعة اخماس بین ذوی القربی و الیتامی و المساکین و ابناء السبیل یعطی کل واحد منهم حقا و کذلک الامام یأخذ کما اخذ الرسول (ص). (وسائل 356/6، باب 1 من ابواب قسمة الخمس، حدیث 3)
خمس حقی واحد برای منصب امامت
قبلا در تفسیر آیه شریفه احتمال دیگری را بیان کردیم که فی نفسه قوی است و آن اینکه مراد از ترتیب آیه ترتیب در اختصاص خمس است نه قسمت نمودن و
.jpg)
