صفحه ۱۹۵

فقهاء شیعه است که این سه صنف به کسانی که از آل رسول (ص) می‎باشند اختصاص دارد، و بعضی از فقهاء بر آن ادعای اجماع کرده اند.

اما فقهای سنت قائل به عمومیت آن برای همه یتیمان و مسکینان و درراه ماندگان از مسلمین می‎باشند و تا اندازه ای ابن جنید از فقهاء شیعه نیز با آنان موافقت نموده است.

فقهاء شیعه بعد از ادعای اجماع و شهرت قطعی بر اختصاص سه صنف به آل رسول (ص)به روایات زیادی استدلال کرده اند، از جمله آن روایات مرسله ابن بکیر، از یکی از آن دو (امام باقر(ع) یا امام صادق (ع" است که فرمود:

"و یتیمان - در آیه شریفه - یتیمان رسول (ص) و مسکینان از آل رسول (ص) و درراه ماندگان از آل رسول (ص) می‎باشند و به غیر آنان تفسیر نمی شود."بقره (2)177/

و از جمله آن روایات مرسله طولانی حماد است، از عبد صالح (ع) - موسی بن جعفر(ع) - که فرمود:

"و نصف دیگر خمس بین اهل بیت پیامبر(ص) تقسیم می‎شود، سهمی برای یتیمانشان، و سهمی برای مسکینانشان، و سهمی برای درراه ماندگانشان."فی مرسلة ابن بکیر عن احدهما(ع): و الیتامی یتامی الرسول (ص) و المساکین منهم و ابناءالسبیل منهم، فلا یخرج منهم الی غیرهم. (وسائل ‏356/6، باب 1 من ابواب قسمة الخمس، حدیث 2)

و غیر اینها از دیگر روایات رجوع نمایید.

ممکن است برای احتمال دیگر [تعمیم آیه به یتامی و مساکین و ابن سبیل غیر منتسبین به پیامبراکرم (ص)] به دو دلیل استدلال نمود:

اول: اینکه معنای آیه اگرچه نسبت به همه زمانها عام است لکن مورد آیه جنگ بدر است که در سال دوم از هجرت واقع شده و در آن وقت در میان کسانی که از

ناوبری کتاب