صفحه ۱۴۹

خمس کرده است، پس دانسته می‎شود که روایات تحلیل با اینکه زیاد بوده و از صادقین (ع) هم صادر گردیده ولی اطلاق این روایات در زمان امام جواد(ع) مورد عمل نبوده است، و ظاهر از جواب حضرت این است که حلال نمودن خمس به طور مطلق نبوده و مخصوص فردی که از جهت پرداخت در مشکل بوده است می‎باشد. بلکه شاید تحلیل فقط در زمان حضرت برای کسی که امکان پرداخت نداشته واقع شده باشد. از جمله آن روایات آنهائی است که دلالت بر حلال نمودن نکاح زنان برای شیعیان دارد، که به برخی از آنها اشاره می‎کنیم:

1- روایت ضریس کناسی که گوید: امام صادق (ع) فرمودند: "آیا می‎دانی زنا از کجا در میان مردم وارد شد؟ عرض کردم: نمی دانم، حضرت فرمود: از جانب خمس ما اهل بیت بجز برای شیعیان پاک سرشت ما، همانا خمس حلال است بر ایشان و بر آنان که از ایشان زاده می‎شوند."خبر ضریس کناسی قال: قال ابوعبدالله (ع): أتدری من این دخل علی الناس الزنا؟ فقلت: لا ادری، فقال: من قبل خمسنا اهل البیت الاشیعتنا الاطیبین، فانه محلل لهم و لمیلادهم. (وسائل ‏379/6، باب 4 من ابواب الانفال...، حدیث 3)

2- روایت ابی خدیجه از امام صادق (ع) که گوید:

شخصی به امام صادق (ع) - در حالی که من هم حاضر بودم - گفت: فروج را برایم حلال کن، امام صادق (ع) از این سخن بیمناک شد، آنگاه مردی به حضرت گفت: از شما نمی خواهد که به زنان کوچه و خیابان دست درازی کند، بی گمان خواسته او این است که کنیزی که می‎خرد یا زنی که با او ازدواج می‎کند یا ارثی که نصیب او می‎شود یا تجارتی که می‎کند یا چیزی که به او عطا می‎شود بر او حلال نمایی، حضرت فرمود:

"اینها بر شیعیان ما حلال است، چه شیعیان این زمان و چه زمانهای دیگر، چه آنان که مرده اند و چه آنها که زنده اند، و هر چه که از ایشان تا روز قیامت زاده

ناوبری کتاب