صفحه ۱۴۳

شامل هر تاجر و کاسب و سازنده و زارع و عاملی می‎شده است.

بلی، در روایت ابن طاووس از عیسی بن مستفاد، به نقل از امام موسی بن جعفر(ع) از پدرشان [امام صادق (ع)] آمده است که می‎فرمود:

"همانا رسول خدا(ص) به ابی ذر و سلمان و مقداد - دستوراتی فرمودند - از جمله...و بیرون آوردن خمس از تمام آنچه که همه افراد مالک آن می‎شوند تا اینکه آن را به سرپرست مؤمنین و امیر آنان برساند."فی روایة ابن طاووس باسناده عن عیسی بن المستفاد، عن موسی بن جعفر(ع) عن ابیه (ع) "ان رسول الله قال لابی ذر و سلمان و المقداد...و اخراج الخمس من کل ما یملکه احد من الناس حتی یرفعه الی و لی المؤمنین و امیرهم." (وسائل ‏386/6، باب 4 من ابواب الانفال و...، حدیث 21)

لکن در این حدیث علاوه بر ضعف سند این اشکال هست که بیان پیامبر(ص) غیر از خمس ارباح مکاسب است، شاید چنین عملی از باب هدیه به امام و مستحب بوده باشد. و این جای تأمل دارد.

ممکن است گفته شود: در برخی از نوشته ها و پیمانهای پیامبر(ص) است که حضرت از غنیمتها خمس می‎گرفتند:

1- مثل آنجا که وقتی عمرو بن حزم را به یمن فرستادند در نامه ای که به او نوشت چنین فرمود:

"و او را دستور داد تا از غنیمتها خمس خدا را بگیرد و نیز آنچه را بر مؤمنین در صدقه زمین واجب شده است."فی کتابه لعمر بن حزم حین بعثه الی الیمن: و امره ان یأخذ من المغانم خمس الله و ما کتب علی المؤمنین فی الصدقة من العقار. الحدیث. (سیره ابن هشام ‏242/4) (در این روایت کلمه "المغانم" است که جمع با الف و لام ظهور در عموم دارد.)

2- و برای قافله عبد قیس فرمود: "از غنیمت خمس آن را پرداخت نمائید."قوله (ص) لوفد عبد القیس: و ان تعطوا من المغنم الخمس. (صحیح بخاری ‏20/1، باب اداء الخمس من الایمان)

ناوبری کتاب