آیت‌الله منتظری

می‎کنیم:

مطلب اول: خمس ارباح مکاسب از چه زمانی تشریع گردید؟

اشاره به اشکالی در خمس ارباح مکاسب و جوابی که از آن داده شده است:

روایاتی که بر خمس ارباح مکاسب دلالت دارد از امام باقر و امام صادق - (ع) - و ائمه بعد از آنان روایت شده و بلکه بیشتر روایات از امام جواد(ع) و امام هادی (ع) است که از ائمه متأخرند، و شما در کتب صحاح خودمان و صحاح اهل سنت هیچ روایتی را از پیامبر(ص) یا امیرالمؤمنین (ع) درباره خمس ارباح مکاسب نمی یابید مگر برخی عمومات که احتمال انطباق آن بر ارباح مکاسب داده شده است - نظیر روایت ابن طاووس که بعدا به نقل آن می‎پردازیم - در تاریخ نیز جایی ضبط نشده است که پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین (ع) خمس ارباح مکاسب را از احدی طلب کرده باشند، با اینکه اگر در زمان آنان ثابت بوده و تشریع گردیده بود نیاز همگانی به آن اقتضاء می‎کرد که روات و مورخین از شیعه و سنی آن را نقل نمایند.

و این عدم نقل از جهت مخالفت حکومتهای جائر با خمس نبوده تا اینکه چنین گمان برده شود که اختفاء حکم آن به خاطر مخالفت آنان بوده، چگونه چنین ظنی ممکن است در صورتی که خمس ارباح مکاسب موجب ازدیاد بیت المال و تقویت جهات مالی آنان می‎گردیده است ؟!

پس چطور شده که در نزد فقهاء سنت و روات آنان از این حکم اعراض شده است به طوری که هیچ یک از آنان به آن فتوا نداده و هیچ یک از اهل حدیث و تاریخ متعرض ثبوت یا مطالبه و گرفتن آن نشده اند، و چگونه است که در فرمانها و نوشته های پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین (ع) به عمال و جمع آوری کنندگان اموال هیچ گونه اسم و نشانی از خمس ارباح مکاسب یافت نمی شود، با اینکه اگر چنین چیزی وجود داشت به جهت نیاز همگانی به آن نقل می‎گردید؛ زیرا این حکم