صفحه ۱۳۳

2- و در صحیحه حلبی است که گوید:

"از عنبر (ماده ای چرب و خوشبو که از ماهی عنبر گرفته می‎شود و در عطرسازی به کار می‎رود.) و غواصی در دریا برای یافتن مروارید سؤال نمودم، حضرت فرمود:بر آن خمس هست."فی صحیحة الحلبی قال: سألت اباعبدالله (ع) عن العنبر و غوص اللؤلؤ فقال: علیه الخمس. (وسائل ‏347/6، باب 7 من ابواب مایجب فیه الخمس، حدیث 1)

و دیگر روایات.

نصاب غوص یک دینار است چنانکه مشهور بین فقهاء چنین است، و روایت محمد بن علی [خبر بزنطی ] نیز به همین معنی دلالت دارد.

5- مازاد بر مخارج سال (سود سالانه)

پنجم از چیزهایی که خمس در آن است چیزهایی است که از مخارج سال زیاد بیاید از سود انواع تجارت و صنعت و زراعت.

در اینکه سود سال خمس دارد نزد علمای شیعه اختلافی در آن نیست، گرچه فقهاء سنت در این جهت با ما موافق نمی باشند.

و بر این حکم دلالت دارد عموم آیه شریفه (واعلموا انما غنمتم) و اجماع علمای شیعه و روایات زیادی که اگر متواتر نباشند قطعا مستفیض هستند.روایت متواتر آن است که نقل آن به حدی است که موجب اطمینان می‎شود، و روایت مستفیض روایتی است که افرادی که آن را نقل کرده اند از متواتر کمترند، و از آن کمتر خبر واحد است. (مقرر)

اما دلالت کتاب روشن است، به دلیل صدق کلمه:"ما غنمتم - آنچه به غنیمت برده اید"، بنابر آنچه که از بیان معنای آن گذشت.

در انتصار سید مرتضی آمده است:

"از چیزهایی که امامیه قائل به آن است این است که در همه غنیمتها و کسبها و آنچه که از معادن و غواصی در دریا و گنجها استخراج می‎شود و آنچه از سود

ناوبری کتاب