صفحه ۹۷

حکومت حکومت یک اصطلاح است در علم اصول فقه و آن در موردی است که مضمون یک دلیل موضوع دلیل دیگر را مشخص کند، که در این صورت با وجود چنین دلیلی نوبت عمل به دلیل دیگر نمی رسد، و اصطلاحا گفته می‎شود این دلیل بر دلیل دیگر حکومت دارد. (مقرر) داده شود و آن روایات مطلق بر این روایات که مقید است حمل گردد.

و آنچه محور فتوای اکثر فقهای ما قرار گرفته نیز همین است که احتکار منحصر به اشیائی ویژه یا طعام و غذا می‎باشد، و بسیاری از آنان تصریح فرموده اند که جز در این موارد احتکار وجود ندارد. که نمونه ای از سخنان آنان را از نظر می‎گذرانیم.

در نهایه آمده است:

"احتکار باز داشتن گندم، جو، خرما، کشمش و روغن از فروش آنهاست؛ و در غیر این اجناس در چیز دیگری احتکار نیست."نهایه شیخ 374/

در مبسوط آمده است:

"احتکار در قوت و غذاها در صورتی که به مسلمانان زیان وارد آورد مکروه است... و طعامهای مورد احتکار: گندم و جو و خرما و کشمش و نمک و روغن است."مبسوط شیخ 195/2

در وسیله ابن حمزه آمده است:

"احتکار در شش چیز وارد می‎شود: گندم، جو، خرما، کشمش، روغن و نمک . و در صورتی که مردم به اینها نیازمند نباشند احتکار نیست."جوامع الفقهیة 745/

در سرائر آمده است:

"و از احتکار نهی شده است. و احتکار نزد فقهای شیعه: نگهداری و حبس گندم، جو، خرما، کشمش و روغن از فروش است. و احتکار حرام در چیزی غیر از این اجناس نیست."سرائر 212/

ناوبری کتاب