این اشیاء بخصوص به کار برده باشند]. بلکه احتکار به حسب مفهوم، عام است [و نگهداری هر چیزمورد نیاز مردم را شامل میگردد] اگرچه فرض کنیم که احتکار حرام منحصر به همان شش چیز یا هفت چیز است که در مباحث آینده به پژوهش و بررسی آن خواهیم پرداخت.در این قسمت بی مناسبت نیست نظر ابن خلدون را هم در ارتباط با احتکار یادآور شویم، ایشان در باب پنجم فصل یازدهم کتاب خویش - مقدمه ابن خلدون - مینویسد: احتکار محصولات زراعتی برای فروختن در اوقات گرانی عملی مشئوم و بدفرجام است؛ زیرا مردم به علت نیازی که به ارزاق دارند اموال خود را برای خریداری آن میپردازند با اینکه به هیچ وجه به پرداخت این بهای گزاف رضایت ندارند، و شاید این سر همان است که شارع از آن به عنوان اخذ مال به باطل تعبیر کرده است، این گونه اموال اگرچه مفت نیست ولکن نفوس به آن متعلق است؛ زیرا مردم قیمت آن را از روی ناچاری میپردازند، و اینچنین معامله به منزله معامله از روی اکراه و اجبار است. مناسب است در این مقام حکایت شیرینی را یادآور شوم به قاضی فاس فقیه ابوالحسن ملیلی گفتند: برای مقرری (حقوق) خود از انواع اموال خراج کدام را میپسندی ؟ گفت: از "باج شراب" حاضران در شگفت شدند و حکمت آن را پرسیدند. گفت: چون اموال خراج عموما حرام باشد من نوعی را برمی گزینم که دلها به دنبال آن نباشد! و این در اموال گرد آمده از احتکار ملاحظه غریبی است. (مقرر)
4- احتکار حرام است یا مکروه ؟
(برخی از کلمات فقها در این زمینه)در این قسمت ممکن است برخی عبارات تکرار شده باشد ولی فقه همین است، باید گشت یکی یکی روایات و اقوال فقها و رجال و کتابهای لغت را دید و حلاجی کرد و مطلبی از آن استفاده نمود، این شیوه خسته کننده است ولی برای احاطه به مسائل لازم است؛ به فرمایش آیة الله بروجردی (ره) فقه زیرلحافی که انسان سرش را زیر لحاف کند و به منابع و مدارک مراجعه نکند فقه نیست. (الف - م، جلسه 175 درس)
.jpg)
