صفحه ۵۳

انحصار خود درآوردن و مخفی نگاه داشتن و مردم را از دسترسی به آن دور نمودن است، و مفاهیم لجاجت و ظلم و سوء معاشرت از لوازم آن محسوب می‎گردد.

و شاید اصل در مفهوم احتکار، ظلم و بدرفتاری باشد؛ آنگاه در حبس و نگهداری آنچه مردم بدان نیازمندند به کار برده شده است؛ زیرا این از بارزترین مصادیق ظلم است.

در هر صورت احتکار به حسب مفهوم شامل هر چیزی است که مردم بدان نیازمندند و نگاهداری آن موجب ظلم و کمبود می‎گردد. پس منحصر به طعام نیست، و اینکه در کلمات [اهل لغت ] احتکار طعام آمده از باب مثال است؛ زیرا طعام از بارزترین چیزهایی است که مردم بدان نیازمندند.

3- مفهوم احتکار در کلمات فقهاء

آنچه در مورد احتکار در کلمات فقها آمده غالبا همان احتکار طعام یا خوردنی های مورد نیاز مردم یا چیزهای بخصوص است. نمونه ای از سخنان آنان را از نظر می‎گذرانیم:

در مقنعه آمده است:

"احتکار: نگهداری خوراکی هاست در شرایطی که اهل شهر بدان نیازمندند و در ارتباط با آن دچار کمبود و تنگنا هستند، و این کار مکروه است."مقنعه 96/

در نهایه آمده است:

"احتکار: دست نگاه داشتن از فروش گندم، جو، خرما، کشمش و روغن به جامعه است."نهایه شیخ طوسی 374/

ناوبری کتاب