کتاب وسایل الشیعه ذیل این روایت مینویسد: "این روایت حمل بر تقیه میگردد." ولی به نظر ما این مطلب درستی نیست؛ زیرا آن حضرت معامله مسلمان با آنان (مخالفین سیاسی - نظامی خود) مینمود.
49- نظیر همین روایت را ابن ابی شیبه در مصنف خویش آورده است، وی به سند خود از ابی البختری مینویسد:
"از علی (ع) در ارتباط با اهل جمل پرسش شد که آیا اینان مشرک هستند؟ فرمود: اینان از شرک گریخته اند. گفته شد: آیا منافق اند؟ فرمود: منافقین جز اندکی خدا را یاد نمی کنند. گفته شد: پس اینان چه هستند؟ فرمود: اینان برادران ما هستند که علیه ما شورش کرده اند."سئل علی عن أهل الجمل، قال: قیل: أمشرکون هم ؟ قال: من الشرک فروا. قیل: أمنافقون هم ؟ قال: ان المنافقین لا یذکرون الله الا قلیلا. قیل: فماهم ؟ قال: اخواننا بغوا علینا. (مصنف ابن شیبه 256/15، کتاب الجمل، حدیث 19609)
ملاحظه میفرمائید که امیرالمؤمنین (ع) با چه سعه صدری با مخالفین خود برخورد میکند و چگونه کسانی را که با وی مخالفت کرده و علیه وی لشکرکشی
.jpg)
