و اما اهل بصره که با حضرت علی (ع) به جنگ برخاستند و با شمشیر رو در روی او و اولاد او ایستادند و به آن حضرت دشنام و ناسزا گفتند، چون که وی بر آنان پیروزی یافت شمشیر از آنان بداشت و منادی وی در سرتاسر لشکرگاه فریاد زد که به هیچ وجه فراریان را تعقیب نکنید و مجروح و اسیر را نکشید و کسی که سلاح خود را بیندازد در امان است و کسی که به سپاه امام پناه بیاورد در امان است.
پس از پایان جنگ نیز آن حضرت متاعشان را نگرفت و فرزندانشان را اسیر نکرد، و از اموالشان چیزی به عنوان غنیمت تصرف نکرد. و اگر میخواست میتوانست همه این کارها را انجام دهد، ولی او جز راه گذشت و عفو راه دیگری را برنگزید و به سنت پیامبرخدا(ص) در روز فتح مکه اقتدا نمود که آن حضرت (ص) نیز در شرایطی مردم مکه را مورد عفو قرار داد که هنوز آتش کینه ها به سردی نگرائیده و بدیها فراموش نشده بود."شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید 23/1
46- انساب الاشراف بلاذری در جریان واقعه نهروان مینویسد:
"و علی (ع) همواره میفرمود: ما آنان را از فئ محروم نمی کنیم و از وارد شدنشان به مساجد خداوند جلوگیری نمی نمائیم و تا هنگامی که خونی نریخته اند و دست به کار حرامی نزده اند متعرض آنان نمی شویم."انا لا نمنعهم الفئ و لا نحول بینهم و بین دخول مساجد الله و لا نهیجهم ما لم یسفکوا دما و مالم ینالوا محرما. (انساب الاشراف 359/2) در ارتباط با تنبیه مجرمین، قطع حقوق چیز خوبی نیست؛ فرض کن یک نفر چند روز زندان رفته، حقوقش را قطع میکنند، او را از مسجد بیرون میکنند، به سر کار راهش نمی دهند، بر فرض او هم مقصر باشد زن و بچه او چه گناهی کرده اند و چه کار باید بکنند؟! (الف - م، جلسه 296 درس)