صفحه ۳۸۰

محترم شمارد. خ ل) هرگز آنها را نزند که تحقیرشان نموده است، و نیازمندشان نسازد که به کفر نزدیکشان کرده است، و در خانه خویش را به روی مردم نبندد که افراد توانمند ناتوانان را می‎خورند، و به هنگام جنگ همه آنها را به جبهه نفرستد [یا آنها را گروه گروه نکند] که نسل امت مرا قطع نموده است، - آنگاه فرمود: - اکنون وظیفه خود را ابلاغ کردم و خیرخواهی خویش را ابراز نمودم پس شاهد باشید. امام باقر(ع) گوید: این آخرین سخنی بود که پیامبرخدا(ص) بر منبر خویش برای مردم بیان فرمودند."نعیت الی النبی "ص" نفسه و هو صحیح لیس به وجع، قال: نزل به الروح الامین، قال: فنادی "ص": الصلاة جامعة و أمر المهاجرین و الانصار بالسلاح، و اجتمع الناس، فصعد النبی "ص" المنبر فنعی الیهم نفسه ثم قال: أذکر الله الوالی من بعدی علی أمتی الا یرحم علی جماعة المسلمین فأجل کبیرهم و رحم ضعیفهم، و وقر عالمهم (عاملهم خ. ل) و لم یضربهم فیذلهم، و لم یفقرهم فیکفرهم، و لم یغلق بابه دونهم فیأکل قویهم ضعیفهم، و لم یخبزهم فی بعوثهم فیقطع نسل أمتی، ثم قال: "قد بلغت و نصحت فاشهدوا." و قال أبوعبدالله "ع": هذا آخر کلام تکلم به رسول الله "ص" علی منبره. (اصول کافی ‏406/1، کتاب الحجة، باب ما یجب من حق الامام علی الرعیة، حدیث 4) در اداره کشور اسلامی ممکن است برخی فکر کنند که باید به گونه ای عمل شود که مردم جرأت نکنند حرف خود را بزنند و فکر کنند که این گونه خوب است؛ خیر، این خوب اداره کردن نیست. تحقیر و ارعاب مردم خرد کردن شخصیت آنهاست، اطاعت کردن مردم از مسئولین در کمال آگاهی و آزادگی و آزادی کمال مطلوب است. (الف - م، جلسه 294 درس)

در متن عربی این روایت مراد از "بعوث" سربازانی است که به جنگ اعزام می‎شوند؛ و "لم یخبزهم" چنانچه از بحار و از مرآة العقول بحارالانوار ‏247/27، ‏496/22؛ و مرآة العقول ‏339/4 (= چاپ قدیم ‏305/1). استفاده می‎شود یا با "خ" و "ب" و "ز" از ریشه "خبز" به معنی راندن سریع است، [یعنی به هنگام جنگ سربازان را به سرعت حرکت ندهد.] یا با "ج" و "ن" و "ز" از ماده "جنز" است [یعنی

ناوبری کتاب