صفحه ۳۱۹

خویش است. منظور این است که آن کس که مرکب سواری او ضعیف است، وظیفه سایرین است که همگام با او حرکت کنند.

دو: اسبهائی که با آنها کارزار می‎کنند و پشت های آنها را که سوار آن می‎شوند مورد تفقد و بررسی قرار دهد...

سه: حال کسانی را که همراه او به جنگ آمده اند مراعات کند. و آنان دو دسته اند: حقوق بگیر و داوطلب...

چهار: بر هر دو دسته [داوطلبان و حقوق بگیران ] مسئول و مراقب بگمارد تا از طریق مسئولین و مراقبین آنها در جریان کار آنان قرار بگیرد...

پنج: برای هر دو دسته علامت و پرچم بخصوص قرار دهد که با آن خوانده شوند، تا از یکدیگر متمایز گردند و به هنگام اجتماع تشکل و نمود بیشتری داشته باشند...

شش: سپاه را همواره پاکسازی کند، تا افرادی که مجاهدان را به فساد و ذلت می‎کشانند یا مسلمانان را تضعیف روحیه می‎کنند یا برای دشمن جاسوسی می‎کنند از دیگران جدا سازد...

هفت: هرگز با افرادی که با نظر و مذهب او موافق هستند علیه کسانی که در نژاد یا رأی و مذهب مخالف او هستند ساخت و پاخت نکند؛ که این دوگانگی برخورد، در سپاه تفرقه ایجاد می‎کند و آنها را به اختلاف و مشغول شدن به یکدیگر وامی دارد...."احکام السلطانیة 35/_37 در روایت نبوی ذکر شده در کلام ماوردی یعنی روایت: هذا الدین متین فاوغلوا فیه برفق، فان المنبت لا أرضا قطع و لا ظهرا ابقی، شر السیر الحقحقة، واژه المنبت: به معنی منقطع و متفرق، و حقحقة : باشتاب ترین و مشکل ترین راه رفتن است. برخی گفته اند: راه رفتن در ابتدای شب را حقحقة گویند.

و اصولا باب جهاد و دفاع و چگونگی اداره ارتش و سپاه و کیفیت بسیج نیرو و

ناوبری کتاب